MIRON ZAKRZEWSKI

1. Dane osobiste:

Plutonowy Miron Zakrzewski, 28 lat, urzędnik, kawaler.

2. Data i okoliczności aresztowania:

22 września 1939 r., Werba pod Włodzimierzem; rozbrojony przez wojska sowieckie.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Obóz koncentracyjny w Szepietówce. Od 15 października 1939 r. obóz jeńców wojennych Radziwiłłów k. Brodów. Listopad 1940 r. – Brody; marzec 1941 r. – Płotycze pod Tarnopolem.

4. Opis obozu, więzienia:

Obóz jeńców wojennych nr 3 Radziwiłłów, zakwaterowanie w domu kolejowym po 20 ludzi w jednym małym pokoju, w pierwszych tygodniach zawszenie duże, brak bielizny, łaźnia rzadko.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Większość jeńców to Polacy, spora grupa Ukraińców i Białorusinów wrogo nastawionych do Polaków. Po upływie paru miesięcy wzajemne stosunki poprawiły się.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Życie w obozie zimą 1939 r. było ciężkie, praca na szosie ciężka, wyżywienie niedostateczne, ubranie zniszczone, brak obuwia. Wiosna 1940 r. przyniosła poprawę, jeżeli chodzi o wyżywienie i ubranie, natomiast wymagali ciężkiej, intensywnej pracy na szosie, normy były wysokie, wynagrodzenie żadne. W tym czasie w obozie naszym powstała orkiestra grająca na instrumentach własnego wyrobu oraz chór – zadaniem których było podtrzymywanie ducha u kolegów.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Stosunek władz NKWD do jeńców był agresywny, zwłaszcza do ludzi z pewnym wykształceniem. Urządzano dla nich specjalne zebrania, na których była mowa o idealnych warunkach pracy na stanowiskach kierowniczych itd. Z chwilą, gdy spostrzeżono obojętność, zaczęły się szykany, badania nocne, groźby.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Pomoc lekarska w obozie naszym stanęła na wysokości zadania, personel izby chorych, z lekarzem na czele, składał się z jeńców, którzy dokładali wszystkich sił, żeby dopomóc chorym.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?:

Listy z kraju dochodziły, wiele z nich po drodze ginęło, ale pewna liczba doszła.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?:

Po wybuchu wojny sowiecko-niemieckiej wywieziono nas do obozu w Starobielsku, gdzie odczytano nam [informację] o porozumieniu polsko-sowieckim. Do obozu przybył płk. Wiśniowski i komisja lekarska, która 26 sierpnia 1941 r. zakwalifikowała mnie jako zdolnego do służby wojskowej.