JÓZEF MARKOWIAK

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Plut. Józef Markowiak, 49 lat, starszy posterunkowy Policji Państwowej pow. rówieński, żonaty.

2. i 3. Data i okoliczności zaaresztowania; nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

17 września 1939 r., po przekroczeniu granicy polskiej przez wojska sowieckie, będąc na posterunku Policji Państwowej Międzyrzecu k. Korca, pow. rówieński, zostałem rozbrojony i aresztowany przez władze sowieckie, a następnie osadzono mnie w więzieniu w Równem.

W styczniu 1940 r. zostałem przewieziony do więzienia w Ostrogu, a w marcu 1940 r. – do więzienia w Kijowie.

4. i 5. Opis obozu, więzienia; skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Cela więzienna, w której przebywałem, była bardzo wilgotna, po ścianach ściekała woda, a w porze zimowej w ogóle nie była opalana. Cela była wielkości cztery na sześć metrów, siedziało nas w niej 60 osób, przeważnie Polacy, bardzo mało obywateli sowieckich. Stosunek ich do nas, Polaków, był lojalny.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Przez cały czas mego pobytu w więzieniu do żadnej pracy mnie nie używano.

Wyżywienie było bardzo słabe. Otrzymywałem dwa razy dziennie trochę rzadkiej zupy i kawałek śmierdzącej ryby.

Ubranie, bieliznę i obuwie przez cały czas nosiłem własne.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Stosunek władz NKWD do Polaków był bardzo brutalny i arogancki. Podczas badania, które odbywało się bardzo często i to w nocy, grożono mi rewolwerem, nawet przykładano mi go do głowy.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Opieka lekarska była bardzo słaba, pomimo że lekarka sowiecka bardzo często przychodziła do celi więziennej, jednak żadnej pomocy lekarskiej nie udzielała, a pytała się tylko, czy wszyscy żyją.

W czasie mego pobytu w więzieniu w Kijowie wskutek wycieńczenia zmarł były st. przod. Rudny z posterunku Policji Państwowej w Zdołbunowie.

29 czerwca 1941 r. ogłoszono mi wyrok, skazujący mnie na osiem lat pracy przymusowej. 1 lipca 1941 r. zostałem wywieziony z Kijowa do Kraju Ałtajskiego, do pracy leśnej.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Żadnej łączności z krajem ani też z rodziną nie miałem.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

1 września 1941 r. na skutek amnestii zostałem zwolniony z obozu pracy i wysłany do miejscowości Ugowaja [Ługowoje]. W styczniu 1942 r. do Ugowaja [Ługowoje] przybył zawiązek Wojska Polskiego w celu organizowania 10 Dywizji i 1 lutego wstąpiłem do armii polskiej.

Miejsce postoju, 2 marca 1943 r.