JULIAN PIKTEL

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Kpr. Julian Piktel, ur. 11 marca 1901 r.; 3 Kompania Pułku Artylerii Lekkiej, batalion dowodzenia 1 Dywizjonu.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

Zostałem aresztowany 23 grudnia 1940 r. w Białymstoku, za posiadanie broni.

Badany byłem przez trzy dni dwa razy dziennie, z wolnej stopy. Po upływie tego czasu zostałem zamknięty do więzienia.

Po dziesięciu dniach zostałem odprowadzony na rozprawę sądową, gdzie zasądzono mnie na rok więzienia za nielegalne posiadanie broni. Skład sądu stanowili sędzia i sekretarz (cywile). W więzieniu przebywałem do 25 marca 1941 r., warunki pobytu bardzo ciężkie. W celi o wymiarach pięć na osiem [metrów] mieszkało do 200 ludzi.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Z więzienia zostałem wywieziony do obozów pracy pod Kujbyszewem. Transport odbywał się pociągiem, w jednym wagonie 40 ludzi. Jedzenie bardzo marne: 500 g chleba, zimna woda i pudełko od zapałek cukru.

4. Życie w obozie, więzieniu:

W obozie pracowałem przy budowie domów, 16 godzin pracy. Przykłady norm: wywieźć 12 m3 ziemi. Wyżywienie zależne od wydajności pracy, np. sto procent normy – 800 g chleba i dwa razy dziennie gorąca strawa; 50 proc. – 400 g chleba i gorąca strawa gorsza. O ile ktoś wyrobił dziesięć procent normy, karany był karcerem do pięciu dni. Wyrobienie stu procent normy było wyjątkiem. Za niewykonanie rozkazu bito.

5. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

W czasie mego pięciomiesięcznego pobytu w obozie zmarło ok. 200 ludzi, przeważnie Polacy. Panowały następujące choroby: tyfus, pelagra, szkorbut, malaria.

Ubrania do pracy nie dawano, były wypadki pędzenia ludzi do pracy w kalesonach i boso przy 10-stopniowym mrozie. Sam pracowałem cały tydzień w kalesonach.

6. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Na zasadzie tzw. amnestii zostałem zwolniony 31 sierpnia 1941 r. Po otrzymaniu biletu odjechałem do Wozniesieńska (akmolińska obłast, Kazachstan). Pracowałem jako bednarz przez cztery miesiące.

Na wezwanie władz polskich 4 lutego 1942 r. stawiłem się na komisji poborowej w Akmolińsku, gdzie dostałem przydział do 10 Dywizji Piechoty (w Ługawoji [Ługowoje]).