JÓZEF URBAN

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

St. saper Józef Urban, 42 lata, robotnik drogowy kolejowy, żonaty.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

22 września 1939 r. we Lwowie zabrany zostałem do niewoli sowieckiej, przebywając w 113 Kompanii Kolejowej Wojska Polskiego.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Obóz Zahorce koło Dubna w Polsce, następnie w Szepietówce i w Starobielsku (Rosja).

4. Opis obozu, więzienia:

Obóz Starobielsk mieścił się w byłej cerkwi prawosławnej i sześciu barakach drewnianych. W sali mieściło się ok. 300 osób, śpiąc na pryczach trzypiętrowych. Panował brud i było mnóstwo pluskiew.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Przeważnie byli żołnierze Wojska Polskiego narodowości polskiej, białoruskiej i Ukraińcy.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Praca była na ziemnych robotach. Początek pracy od godz. 7.00, [trwała] do godz. 17.00. Wynagrodzenia nie było. Życie było marne, składało się z 400 g gramów czarnego chleba i postnej zupy. Polacy między sobą prowadzili życie koleżeńskie.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Stosunek władz NKWD do Polaków był wrogi. Prowadząc badania, znieważali i bili. Prawie co dzień były pogadanki komunistyczne, na których twierdzili, że „Polski już nie będzie” itd.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

[W obozie] znajdował się jeden ambulans o sile dwóch lekarzy. Umarło kilkadziesiąt osób, natomiast nazwisk ich nie pamiętam.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Z krajem i rodziną utrzymywałem łączność korespondencyjną.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Po zawarciu umowy polsko-sowieckiej zostałem zwolniony 8 sierpnia 1941 r. i tego dnia wstąpiłem bezpośrednio do polskiej armii.