1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):
Władysław Dobrzański, ur. 22 stycznia 1911 r., orkiestrant 22 Pułku Piechoty, [telegrafista] i [kancelista] PKP, żonaty.
2. Data i okoliczności zaaresztowania:
Aresztowany z 28 na 29 kwietnia 1940 r., w nocy, w obecności żony i dziecka, za przynależność do tajnej organizacji.
3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:
Przebywałem w więzieniu w Stanisławowie (ul. Bilińskiego), w Kijowie na Łukianówce – speckorpus – oraz w Charkowie na punkcie rozdzielczym (peresielnym). Stamtąd wywieziono mnie do Uchty (Czibiu) i na Gerdjol, o 35 km od Uchty.
4. Opis obozu, więzienia:
Więzienie brudne, zimne, mokre, bez szyb w oknach, zawsze przepełnione ludźmi dziesięciokrotnie. Więźniowie przeważnie polityczni, chwytani i zamykani tylko w tym, co na sobie, toteż pozbawienie czystej bielizny powodowało nieczystość i zawszawienie. Pomoc lekarska dysponowała tylko aspiryną, proszkami od bólu głowy, watą i jodyną. Wyżywienie składało się z 40 dkg chleba, 20 g cukru, rano gorącej wody zwanej herbatą i dwa razy dziennie po pół litra rzadkiej zupy.
5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:
–
6. Życie w obozie, więzieniu:
Koleżeńskie stosunki w więzieniu dość znośne. Polacy żyli z sobą w możliwej zgodzie, w nieszczęściu pomagano sobie wzajemnie, z pewnymi wyjątkami, które myślały tylko o sobie. Życie w więzieniu i obozie pracy bardzo ciężkie i trudne do przebycia. Warunki pracy ciężkie i przykre, bez wynagrodzenia pieniężnego.
7. Stosunek władz NKWD do Polaków:
Stosunek NKWD do Polaków nieprzyjazny, wrogi, na każdym kroku wymówki, przezwiska, docinki i kpiny. Przy badaniach (doprosach) stosowano tortury, jak: siedzenie na kancie krzesła przez dłuższy czas, deptano w tym czasie po nogach, bito rączką rewolweru po głowie, grożono wpychaniem szpilek za paznokcie itd. Idąc na przesłuchanie, widziało się po drodze schody zbryzgane krwią, słyszało się z sąsiednich pokoi krzyk, płacz i wzywanie pomocy bożej.
8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:
W więzieniu dochodziło się do utraty zmysłów, co miało miejsce w Stanisławowie na celi nr 86, byłem świadkiem jednego wypadku. W łagrach przy temperaturze [minus] 38 i 39 stopni wyganiano do pracy leśnej w śniegu, na skutek czego zmarł mój członek „[nieczytelne]” Piechocki Czesław, lat 26, z Poznańskiego.
9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?
Łączności z krajem ani z rodziną nie mieliśmy żadnej od czasu aresztowania.
10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?
Wyczerpany pracą przy karczowaniu lasu, wymorzony głodem i nękany chorobą cyngą, zostałem zwolniony z łagrów z początkiem września 1941 r. Zatrzymałem się w Syktywkarze (Komi ASRR) przez pół roku, gdzie wyleczyłem się z choroby i stamtąd 17 marca 1942 r. wyjechałem do polskiej armii w Guzarach [Guzor], gdzie 5 maja 1942 r. stanąłem przed komisją poborową.
Khanaqin, 8 lutego 1943 r.