MARCELI OZIMKOWSKI

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Saper Marceli Ozimkowski, rocznik 1901, robotnik, żonaty.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

Aresztowany 29 czerwca 1940 r. we Włodzimierzu Wołyńskim jako uciekinier z Generalnego Gubernatorstwa.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Obóz pracy Asyn [Asino?], Nowosybirsk, 4 sierpnia–15 września 1940 r.; Swierdłowsk, Ural, 15 września 1940–28 sierpnia 1941 r.

4. Opis obozu, więzienia:

Obóz w Asyn [Asino?] pod gołym niebem w lesie. Warunki higieniczne opłakane. Brak wody, duże zawszenie, epidemie tyfusu i czerwonki. Obóz w Swierdłowsku: baraki drewniane, brak światła, pomieszczenia bardzo zimne. Warunki higieniczne złe, brak łóżek.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

W obozie Polacy i Żydzi. Przeważnie uciekinierzy. Większość inteligencji. Wzajemne współżycie bardzo złe. Kwitnie donosicielstwo, szkalowanie Polski. Wielki procent ludzi ulegających Sowietom.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Praca przeważnie w kopalni, bardzo ciężka, normy bardzo wysokie. Trwa osiem–dziesięć godzin. Wynagrodzenie małe, w pieniądzach, zależne od [nieczytelne] więźnia. Wyżywienie mało treściwe. Brak umundurowania i obuwia. Brak rozrywek.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Stosunek władz wrogi. Maltretowanie i gnębienie mocne. Propaganda komunistyczna i antypolska. Kary wysokie, bez powodu.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Bardzo słaba. Brak stałej opieki, brak leków, przeglądów. Epidemia tyfusu, cynga. Śmiertelność bardzo duża.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Możliwość korespondencji z rodziną. Listy nie dochodzą. Cenzura bardzo ścisła.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Uciekłem z obozu w październiku 1941 r., gdyż oficjalnie nie zwalniali. Do Wojska Polskiego wstąpiłem 6 lutego 1942 r., powołany przez KU [Komisję Uzupełnień?].