BOLESŁAW BIŃCZAK

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Porucznik Bolesław Bińczak, 34 lata, nauczyciel, żonaty.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

10 lipca 1940 roku wywieziony z obozu internowanych w Kalwarii (Litwa).

3. Nazwa obozu, więzienia, miejsca przymusowych robót (więzienia, miejsca przymusowych prac):

Obozy Kozielsk i Griazowiec.

4. Opis obozu, więzienia itp. (teren, budynki, warunki mieszkaniowe, higiena):

Budynki po dawnym klasztorze – na ogół ciepłe, ciemne, ciasne, wilgotne (policja). Bardzo dużo pluskiew niszczonych przez internowanych. Łaźnia była dość często.

5. Skład jeńców, więźniów, zesłańców (narodowość, kategoria przestępstw, poziom umysłowy i moralny, wzajemne stosunki etc.):

Oficerów do tysiąca, podoficerów i policji 1,4 tys., żandarmerii 200 i cywilów około 200. Narodowość polska, Żydzi.

6. Życie w obozie, więzieniu itp. (przebieg przeciętnego dnia, warunki pracy, normy, wynagrodzenie, wyżywienie, ubranie, życie koleżeńskie i kulturalne itd.):

Sprawdzanie stanu dwa razy dziennie, rano i wieczorem. Pobudka godzina 6.00, capstrzyk 22.30. Posiłek dwa razy dziennie, wieczorem woda gotowana. Wyżywienie od lipca do listopada 1940 możliwe – dużo śledzi, których nie można było jeść w lecie; od listopada 1940 do marca 1941 gorsze – zupy z buraków po pięć razy w tygodniu. Chleba 800 gramów. Całymi miesiącami była kasza jednego gatunku. Ubranie otrzymywali przeważnie pracujący w łaźni, kuchni, brukarze, stolarze itp. Szeregowi pracowali przymusowo, oficerowie tylko dobrowolnie – kuchnia, łaźnia, stolarnia. Od maja 1941 i oficerów zmuszali do niektórych robót. Wynagrodzenie otrzymywali za pracę kucharze, szewcy, krawcy i robotnicy fizycznie pracujący wzmocnione porcje i krawcy pieniądze – ile, nie wiem.

Oficerowie do kapitana czyścili ziemniaki i ryby dla swego użytku w kuchni.

Życie koleżeńskie ograniczało się do naszych grup. Grupy komunistów w poszczególnych blokach wpływały ujemnie na zżycie się.

Książki polskie – mało. Bolszewickie po polsku i rosyjsku – dosyć dużo. Gazet dostarczali stosunkowo dużo (same rosyjskie). Kina i odczyty – wszystko o ustroju komunistycznym, trzy filmy zagraniczne.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków (sposób badania, tortury, kary, propaganda komunistyczna, informacje o Polsce etc.):

Badania we dnie, a najczęściej w nocy po trzy – cztery i sześć godzin. Bardzo często badani byli oficerowie z II Oddziału, policja, działacze polityczni i społeczni, a każdy prawie był badany po dwa, trzy razy. Groźby wywiezienia na Sołowki, wywiezienia rodziny do więzień, rozstrzelania itd.

Propaganda: kino, książki, gazety, odczyty politruków – mało ich słuchano – bo przeważnie byli prawie analfabetami bez pojęcia i śmiano się z nich. O Polsce mówiono, że nie będzie więcej odbudowana. Wyśmiewano WN [Wodza Naczelnego], władze. Propagowali Polskę komunistyczną.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność (wymienić nazwiska zmarłych):

Pomoc lekarska słaba. Lekarstw bardzo mało. Aparat rentgena, który nasi inżynierowie naprawili (podobnie jak inne rzeczy), kazali rozebrać. Jako lekarze pracowali Polacy. Szczepienia były dość często. Epidemia grypy, wypadki tyfusu – dwa czy trzy. Umarło do ośmiu osób: ppor. Dłuski, rtm. Słapa i inni. Pomieszania zmysłów dostało pięciu. Samobójstwa dwa, nazwisk nie pamiętam.

9. Czy i jaka łączność była z krajem i rodziną?

Listy pierwszy raz pozwolili pisać w listopadzie 1940. [Odpowiedzi] otrzymywaliśmy rzadko, długo leżały w NKWD. Doręczano na bloki, a nieraz na badaniach z bardzo dużym opóźnieniem. Pisać wolno było raz w miesiącu. Internowani otrzymywali paczki żywnościowe i inne z [terenów] okupacji sowieckiej i niemieckiej.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Zwolnienie nastąpiło 22 lub 28 sierpnia w Griazowie. W dniu 29 sierpnia zostałem przyjęty do armii polskiej.