Warszawa, 9 listopada 1945 r. Sędzia śledczy Mikołaj Halfter przesłuchał niżej wymienionego w charakterze świadka. Po uprzedzeniu świadka o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań oraz o znaczeniu przysięgi, sędzia odebrał od niego przysięgę, poczym świadek zeznał, co następuje:
| Imię i nazwisko | Franciszek Koziarz |
| Wiek | ur. 1 września 1886 r. |
| Imiona rodziców | Jan i Filipina |
| Miejsce zamieszkania | Nowy Wawer, Szparagowa 3 |
| Zajęcie | referent wojskowy zarządu gminy Wawer |
| Wyznanie | rzymskokatolickie |
| Karalność | niekarany |
Składam wykaz osób rozstrzelanych 27 grudnia 1939 r. w Wawrze oraz protokół ekshumacji tychże, dokonanych w dniach 25, 26 i 27 czerwca 1940 r. (oba w urzędowych odpisach).
(Świadek złożył wspomniane dokumenty).
Nadmieniam, że wykaz osób rozstrzelanych został sporządzony w dniu 27 grudnia 1939 na miejscu straceń przed pogrzebem. Osobiście ten wykaz wraz z kolegą Ludomirem Chudzickim sporządziłem.
Spis ten sporządziliśmy w paru egzemplarzach, tak że, aczkolwiek egzemplarz, który znajdował się w aktach gminy Wawer, spalił się wraz z aktami gminy w roku 1944 w związku z działaniami wojennymi, to jednak egzemplarz pozostały u Chudzickiego – którego podpis figuruje pod tym wykazem – ocalał i ten właśnie ob. sędziemu składam.
Chudzicki zmarł mniej więcej rok temu. Również wyjątkowo zachował się egzemplarz protokołu ekshumacyjnego, który dziś w odpisie ob. sędziemu złożyłem. Zaznaczam, że jak wynika z tej listy, pochowaliśmy wówczas, 27 grudnia 1939, na miejscu straceń 107 osób, w tej liczbie i właściciela kawiarni na rogu Widocznej i Rubinowej – Antoniego Bartoszka (jego jednak po pogrzebie – na polecenie Niemców – wydobyto z grobu i ponownie powieszono, po paru zaś dniach zdjęto i pogrzebano w tym samym miejscu). Widocznie Bartoszek przed powieszeniem został zastrzelony, widziałem bowiem na skroni u niego ranę postrzałową.
Lista pogrzebanych była sprawdzona bardzo dokładnie, toteż twierdzę stanowczo, że na miejscu straceń (byłem przez cały czas obecny tam po rozstrzelaniu) znaleźliśmy tylko 106 trupów, sto siódmy był Bartoszek, którego przynieśliśmy sprzed jego kawiarni.
Ocalały w czasie rozstrzelania trzy czy cztery osoby, a mianowicie Piegat, Józef Wasilewski (zam. Sportowa 3 w Wawrze Starym), jeden ze wsi Zbytek –nazwiska jego dokładnie nie pamiętam, zdaje mi się, że brzmi ono Gawryś czy też Gawryszewski. Nazwiska czwartego uratowanego nie pamiętam – możliwe, że brzmi ono Jankowski. Poza tym zmarł w domu 28 czy 29 grudnia na skutek ran (nie wiem, czy został on postrzelony na miejscu straceń, czy po drodze) Żyd – imienia ani nazwiska nie pamiętam, zamieszkiwał on w domu Jedynaka.
Możliwe, że kilka zwłok rodziny rozstrzelanych zabrały przed pogrzebem. Możliwe więc, że ogółem rozstrzelano 120 osób.
Ja szczęśliwie uniknąłem zaaresztowania przez Niemców w dniu 2 grudnia 1939 roku, aczkolwiek byli oni obok domu, w którym mieszkałem, to jednak do mego mieszkania nie weszli. Może dlatego, że nie było śladów na śniegu około domu mego, co było dowodem, że z tego domu nikt nie znajdował się w momencie zabójstwa żołnierzy niemieckich poza domem.
Protokół odczytano.
WYKAZ
osób rozstrzelanych 27 grudnia 1939 roku w Wawrze
Lp. Nr protokołu Nazwisko i imię Adres Miejsce pochowania Uwagi
1. 64. Adamowicz Henryk
Grochów,
Czapelska 16
Warszawa-
Bródno
2. 47. Bartoszek Antoni Wawer Nowy, Widoczna 22
Wawer-Glinki
3. 34. Benicki Karol Wawer Nowy, Spiżowa 53
Wawer-Glinki
4. 49. Bieńkowski Zenobiusz
Anin,
Piłsudskiego
36
Wawer-Glinki
5. 50. Bartosiewicz Tadeusz Wawer Nowy, Widoczna 38
Wawer-Glinki
6. 78. Brzozowski Zdzisław Anin, Dom Sejmikowy
Wawer-Glinki
7. 80. Bystydzieński Jan Janów- Lubelski Wawer-Glinki
8. 81. Brajtman Elia Warszawa, Krochmalna 30
Warszawa
Bródno-Żydow.
9. 87. Białowiejski Jerzy Wawer Nowy, Błękitna 62
Wawer-Glinki
10. 94. Białowiejski Andrzej Wawer Nowy, Błękitna 62
Wawer-Glinki
11. 97. Bogusz Ignacy
Wawer Nowy
Wawer-Glinki
12. 98. Bieńkowski Kazimierz
Warszawa,
Miedziana 13
Wawer-Glinki
13. 51. Choderny Jan Wawer Nowy, Widoczna 38
Wawer-Glinki
14. 55. Charasik Władysław
Wawer Nowy,
Widoczna,
dom
Gawłowicza
Wawer-Glinki
15. 59. Czerwonka Jankiel
Wawer,
Sportowa 23
Warszawa
Bródno-Żydow.
16. 73. Cacko Tadeusz Wawer Nowy, Widoczna 16
Wawer-Glinki
17. 96. Cacko Andrzej Wawer Nowy, Widoczna 16
Wawer-Glinki
18. 2. Desau Szachna Wawer Nowy, Widoczna 83
Warszawa
Bródno-Żydow.
19. 21. Dudziński Seweryn Wawer Nowy, Rubinowa 5
Wawer-Glinki
20. 35. Domański Władysław
Anin,
Piłsudskiego
48
Wawer-Glinki
21. 31. Dankowski Stefan
Wawer,
Powszechna
2
Wawer-Glinki
22. 13. Fogelnest Aron
Anin,
Krakowska 5
Warszawa
Bródno-Żydow.
23. 83. Falencik Julian Warszawa, Smolna 2 Wawer-Glinki
24. 105. Fiedosiuk Bazyli
Anin,
III
Poprzeczna
4A
Wawer-Glinki
25. 74. Gawryś Jan
wieś Zastów
Wawer-Zerzeń
26. 29. Gawryszewski Kazimierz wieś Zastów Wawer-Zerzeń
27. 22. Gawryszewski Onufry wieś Zbytki Wawer-Zerzeń
28. 5. Godziszewski Wincenty
Anin,
I Poprzeczna
2a, dom
własny
Wawer-Zerzeń
29. 10. Garnowski Józef Jan
Anin,
Środkowa 34
a
Wawer-Zerzeń
30. 12. Gnyp Piotr
Wawer Nowy,
Folwarczna
34
Wawer-Zerzeń
31. 15. Grzebisz Józef
Anin,
Piłsudskiego
38
Wawer-Zerzeń
32. 26. Gościcki Włodzimierz Wawer Nowy, Widoczna 18
Wawer-Zerzeń
33. 42. Gajewski Antoni Wawer Nowy, Widoczna 52
Wawer-Zerzeń
34. 7. Gering Daniel
Anin,
I Poprzeczna
14
Warszawa cm. ewangelicki
35. 75. Iwanicki Zygmunt
Wawer,
Powszechna
6
Wawer-Glinki
36. 90. Iskierko Nikodem Wawer Nowy, Błękitna 53
Wawer-Glinki
37. 25. Jarkowski Wacław Warszawa, Wspólna 49 Warszawa- Powązki
38. 61. Jasieński Andrzej
Anin,
IV
Poprzeczna
3
Warszawa- Powązki
39. 68. Juda Władysław Wawer Wawer-Glinki
Nowy,
Mazurska 9
40. 99. Jabłoński Zygfryd Anin, Krótka 1 Wawer-Glinki
41. 76. Jocz Witold
Wawer,
Powszechna
3
Warszawa- Wojskowy
42. 14. Kosiński Franciszek Warszawa, Rybaki 7 Wawer-Glinki
43. 16. Kempka Jan Kol. Janopol, Gm. Kłoczew Wawer-Glinki
44. 43. Koziebrodzki Bolesław Wawer Nowy, Rubinowa 5
Wawer-Glinki
45. 54. Kowalewski Stefan
Wawer,
Sportowa 3
Wawer-Glinki
46. 56. Kowalik Stanisław
Anin,
Leśna 23
Wawer-Glinki
47. 60. Kupa Piotr
Wawer,
Widoczna 26
Wawer-Glinki
48. 67. Kupa Antoni
Wawer,
Widoczna 26
Wawer-Glinki
49. 103. Krajewski Jan Wawer Nowy, Mała 3 Wawer-Glinki 50. 65. Koźlik Stanisław Wawer Nowy, Warszawa-Bródno
Urocza 10
51. 30. Kondracki Zygmunt Józef
Łuck,
Sienkiewicza
38
Warszawa-
Bródno
52. 53. Kowalik-Kowalski Leon Wawer Nowy, Widoczna 38
Warszawa- Powązki
53. 57. Kowalik-Kowalski Mieczysław Tadeusz Wawer Nowy, Widoczna 38
Warszawa- Powązki
54. 24. Lepianka Tadeusz Wawer Nowy, Polna 62 Wawer-Glinki
55. 101. Liszkiewicz Zbigniew Juliusz
Anin,
IV
Poprzeczna
8
Wawer-Glinki
56. 1. Mazurek Mieczysław
Wawer,
Widoczna 19
Wawer-Glinki
57. 36. Mdzewski Eugeniusz
Wawer,
Sportowa 3
Wawer-Glinki
58. 93. Mroczkowski Ewaryst Wawer Nowy, Błękitna, dom Bielaka
Wawer-Glinki
59. 95. Naziębło Zbigniew Wawer Nowy, Błękitna 43
Wawer-Glinki
60. 18. Nussenbaum Eliasz Wawer, Warszawa
Sportowa 23 Bródno-Żydow.
61. 46. Opałko Stanisław
Wawer,
Powszechna
2
Wawer-Glinki
62. 66. Ojrzyński Tadeusz
Wawer,
Sportowa 3
Wawer-Glinki
63. 6. Przepiórkiewicz Ryszard
Anin,
Piłsudskiego
52
Wawer-Glinki
64. 38. Puchalski Julian Anin, Dom Sejmikowy
Wawer-Glinki
| 65. 39. Piotrowski Paweł | Warszawa, Chmielna 49 | Wawer-Glinki |
| 66. 40. Próchnicki Wacław | wieś Janopol, gm. Kłoczew | Wawer-Glinki |
| 67. 44. Paduchowski Zbigniew | Anin, |
IV
Poprzeczna
3
Wawer-Glinki
68. 45. Paduchowski Kazimierz
Anin,
IV
Poprzeczna
3
Wawer-Glinki
69. 58. Prejzner Mieczysław Wawer Nowy, Widoczna 26
Wawer-Glinki
70. 77. Pawlak Stefan Radość, Wawer-Glinki
Kościelna 20
71. 94. Poraziński Zbigniew
Warszawa-
Wola,
Fort Bema
bud.15
Wawer-Glinki
72. 106. Piotrowski Jan Wawer Nowy, Widoczna 34
Wawer-Glinki
73. 32. Przedlacki Sławek
Anin,
Piłsudskiego
36
Warszawa- Powązki
74. 33. Przedlacki Józef
Anin,
Piłsudskiego
36
Warszawa- Powązki
75. 63. Pieczyna Przemysław Jerzy
Anin,
IV
Poprzeczna
3
Warszawa- Powązki
76. 79. Płatkowski Lejbuś Wawer Nowy, Widoczna 30
Warszawa
Bródno-Żydow.
77. 9. Rozenberg Jankiel
Wawer,
Sportowa 23
Warszawa
Bródno-Żydow.
78. 20. Ryszka TadeuszZygmunt Warszawa, Fabryczna 1 Wawer-Glinki
79. 100. Różański Michał
Anin,
IV
Poprzeczna
2
Wawer-Glinki
80. 70. Rozental Władysław
Anin,
IV
Poprzeczna
6
Warszawa-
Bródno
81. 88. Rozenberg Uszer
Wawer,
Sportowa 23
Warszawa
Bródno-Żydow.
82. 4. Szalewicz Stanisław
Anin,
IV
Poprzeczna
4
Wawer-Glinki
83. 17. Sosiński Jan
Anin,
IV
Poprzeczna
6
Wawer-Glinki
84. 23. Szczygieł Zygmunt
Wawer,
Powszechna
6.
Wawer-Glinki
85. 89. Szczygieł Jan
Wawer,
Powszechna
6
Wawer-Glinki
86. 41. Sylwestrzak Władysław
Anin,
IV
Poprzeczna
2
Wawer-Glinki
87. 62. Skuza Wiktor
Anin,
IV
Poprzeczna
3
Wawer-Glinki
88. 69. Świderski Jerzy
Wawer,
Widoczna 40
Wawer-Glinki
89. 82. Stryjewski JerzyJózef Wawer, Widoczna 30 Wawer-Glinki 90. 85. Sawicki Alfons Wawer, Błękitna 62 Wawer-Glinki
91. 86. Sawicki Zbigniew
Wawer,
Błękitna 62
Wawer-Glinki
92. 102. Sobótka Aleksander
Anin,
Krakowska 3
Wawer-Glinki
93. 8. Suski Stefan Marysin Wawerski, Powszechna 2
Warszawa-
Bródno
94. 71. Suchodolski Edward
Anin,
Leśna 30 Warszawa- Wojskowy- Powązki
95. 72. Szajman Lejbuś Mińsk Maz., Sienkiewicza 16
Warszawa
Bródno-Żydow.
96. 92. Szajman Herszek MińskMaz., Sienkiewicza 16
Warszawa
Bródno-Żydow.
97. 3. Tuchmacher Mechel Warszawa, Smocza 4 Warszawa
Bródno-Żydow.
98. 11. Teresiński Mieczysław
Wawer,
Widoczna 4
Wawer-Glinki
99. 28. Trzciński Stanisław Warszawa, Grottgera 5 Wawer-Glinki
100. 52. Tutaj Tadeusz
Anin,
III
Poprzeczna
4a
Wawer-Glinki
101. 104. Trzaskowski Zygmunt
Marysin,
Legnicka 4a
Wawer-Glinki
102. 19. Wierzbicki Józef
Wawer,
Stylowa 10
Wawer-Glinki
103. 26. Wiewiórkowski Jan Wawer Nowy, Widoczna 21
Wawer-Glinki
104. 48. Wieszczyk Michał Wawer Nowy, Widoczna 21
Wawer-Glinki
105. 84. Wrotnowski Kazimierz Wawer Nowy, Widoczna 21
Wawer-Glinki
106. 37. Wasiluk Stanisław
Anin,
Leśna 30 Warszawa- Powązki
107. 107. N.N. N.N --------- Wawer-Glinki
Anin, 15 listopada 1945.
Do
Ob. Sędziego Okręgowego Śledczego Sądu Okręgowego II Rejonu w Warszawie
ul. Leszno 53/55 sala Nr.643
Odnośnie do sprawy P/Kos 469/45 (egzekucja w Wawrze w 1939 r.) nazwisko Izraelity zastrzelonego przez Niemców w Nowym Wawrze w dniu 26 grudnia 1939 jest Dessau Jakub. Wymieniony został z ulicy przeniesiony do domu Franciszka Jedynaka w Nowym Wawrze, ul. Błękitna 83. Na drugi dzień (tj. 27 grudnia 1939) wskutek postrzału w drodze z Wawra do Warszawy na operację zmarł.
Natomiast nazwisko obywatela, któremu udało się zbiec spod egzekucji w dniu 27 grudnia 1939 jest Gawryszewski, a nie Gawryś. Wymieniony mieszka w Zbytkach, gmina Wawer. Jednocześnie proszę uprzejmie o łaskawe nadesłanie odpisów z listy rozstrzelanych i protokołu ekshumacji doręczonych sądowi w dniu mojego przesłuchania 9 listopada br.