BOLESŁAW KRZYMOWSKI

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, numer poczty polowej, wiek, zawód i stan cywilny):

Bombardier Bolesław Krzymowski, 40 lat, rolnik, żonaty.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

18 września 1939 roku jako jeniec wojenny.

3. Nazwa obozu, więzienia, miejsca przymusowych robót:

Pierwszy obóz w Szepietówce, po dwóch tygodniach pobytu wywieziony do Kijowa, z Kijowa do Nowogrodu Wołyńskiego, dalej do Krasnego Rogu do kopalni rudy, dalej na Kotłas, z Kotłasu do Workuty, w Workucie znów do zwolnienia.

4. Opis obozu, więzienia itp. (teren, budynki, warunki mieszkaniowe, higiena):

Barak drewniany, zimny, bez pieców i [okien?], bez łóżek i koców. [nieczytelne] warunki mieszkaniowe [nieczytelne], co do higieny, to przez [brak] zimnej wody nie można było myśleć o niczym. Mydła czy tam innych zabiegów na wszy i pluskwy nie było mowy.

5. Skład jeńców, więźniów (narodowość, kategoria przestępstw, poziom umysłowy i moralny, wzajemne stosunki etc.):

Skład internowanych to jeńcy wywiezieni. Przygnębienie [nieczytelne] do najsilniejszych. Wzajemne stosunki były znośne.

6. Życie w obozie, więzieniu itp. (przebieg przeciętnego dnia, warunki pracy, normy, wynagrodzenie, wyżywienie, ubranie, życie koleżeńskie i kulturalne):

Życie w obozie dochodziło [nieczytelne] kiedy dzień stawał się [nieczytelne]. Warunki pracy były fatalne, chłód i głód powodowały, że 50 proc. normy człowiek nie był w stanie wyrobić, chociaż w końcu chciał zjeść kawał chleba, co było jedynym marzeniem. Odmrażali ludzie ręce i nogi, puchli z głodu, nie pomagał płacz i nic na świecie. Ubranie nasze się kończyło [nieczytelne]. O gazecie nie było mowy, nie chciało się czytać.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków (sposób badania, tortury, kary, propaganda komunistyczna, informacje o Polsce etc.):

Śledztwo przeprowadzali szczegółowo, bez bicia i sadzania na krzesło na jedną nogę nie obeszło się ani razu. Robili różne podejścia, namawiali żeby zostać się ich obywatelem, w razie odmowy zamykali do karceru bez bielizny, [spanie] na gołej podłodze, kromka chleba i woda przy tym.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność (wymienić nazwiska zmarłych):

Nie było w ogóle lekarzy, była służba sanitarna. Przeciętnie wywożono dziennie dwu, trzech ludzi. Pamiętam nazwiska dwu zmarłych: Ludwik Krzemień i Jan Kępa.

9. Czy i jaka łączność była z krajem i rodziną?

Pisałem jeszcze z Rudnika, to otrzymałem jeden list, pisałem w listopadzie, dostałem w lutym. Później żadnej wiadomości nie miałem.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Zwolniony zostałem 7 czerwca [?] 1941 roku w Workucie, do armii dotarłem transportem jeńców do Gorki, a z Gorki do Wiaźnik pieszo, gdzie wstąpiłem do armii 16 sierpnia 1941 roku.