1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):
St. strzelec Leonard Jurewicz, 33 lata, nauczyciel gimnazjum, kawaler.
2. Data i okoliczności zaaresztowania:
17 marca 1940 roku aresztowano [mnie] przy granicy sowiecko-litewskiej.
3. Nazwa obozu, więzienia, miejsca przymusowych robót:
Więzienie w Oszmianie, potem w Mołodecznie. Łagier: Kotłas – Uchta
4. Opis obozu, więzienia itp. (teren, budynki, warunki mieszkaniowe, higiena):
Więzienie w Oszmianie: w celach przeznaczonych na 20 osób mieściło się 100 więźniów. Ciasnota okropna. Wentylacja bardzo zła: dwa małe okna zakratowane, oprócz tego zasłonięte gęstymi drewnianymi kratami z grubych listew. Duszność. Brak powietrza. Brud. Mnóstwo wszy i pluskiew. Łaźnia to kpiny. Do celi mogącej pomieścić około 20 ludzi wprowadzano do mycia się 100 osób. Wody jedna mała miednica na pięciu, sześciu ludzi. Czas na mycie się nawet tą ilością wody zupełnie niedostateczny. Zmiana bielizny co jeden – dwa miesiące. Golenie maszynką raz na miesiąc. Jedzenie zupełnie niewystarczające – stały głód. To samo się odnosi do więzienia w Mołodecznie.
5. Skład jeńców, więźniów, zesłańców (narodowość, kategoria przestępstw, poziom umysłowy i moralny, wzajemne stosunki etc.):
Skład więźniów w wymienionych więzieniach rozmaity: inteligencja, rzemieślnicy, rolnicy, oraz rozmaite męty społeczne, do skazanych przez sądy w Polsce na dożywotne więzienia włącznie. Stosunki: złodziejstwo tolerowane przez administrację więzienia, donosicielstwo.
6. Życie w obozie, więzieniu itp. (przebieg przeciętnego dnia, warunki pracy, normy, wynagrodzenie, wyżywienie, ubranie, życie koleżeńskie i kulturalne etc.):
Życie w łagrze. Element różnorodny: polityczni i kryminalni. Program dnia: pobudka o godzinie 4.00 rano. Początek pracy o 6.00, koniec – godzina 6.00 wieczorem, bez przerwy.
Odżywianie zupełnie niewystarczające. Stały głód. Normy pracy bardzo wygórowane i praktycznie nieosiągalne. Wynagrodzenie teoretyczne. Ubranie własne. Nie wyfasowałem żadnego ubrania z wyjątkiem czapki letniej. Ubranie w składach było, ale nie dla Polaków. Życie koleżeńskie: szykanowanie Polaków przez element rosyjski, kradzieże, bijatyki. Życie kulturalne – żadne. Warunki mieszkaniowe: żadnej pościeli, gołe prycze, okrywało się własnym ubraniem, leżąc na gołych deskach. W pryczach miliardy pluskiew.
7. Stosunek władz NKWD do Polaków (sposób badania, tortury, kary, propaganda komunistyczna, informacje o Polsce etc.):
Sposób badania: krzyk, straszenie, bicie, wymuszanie zeznań karcerem.
8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność (wymienić nazwiska zmarłych):
Pomoc lekarska bardzo słaba. Brak lekarstw i personelu lekarskiego. Śmiertelność na północy w łagrze bardzo duża. Brak jakiejkolwiek troski o zdrowie ze strony administracji łagru.
9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?
Nawiązałem kontakt z rodziną w kraju, otrzymywałem listy i paczki, ale bardzo rzadko. Nam wolno było pisać raz na trzy miesiące (tzn. więźniom politycznym w łagrze).
10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?
Zostałem zwolniony 28 sierpnia 1941 roku. Bezpośrednio po zwolnieniu, po blisko miesięcznej podróży, w czasie której szukałem naszego wojska, przyjechałem do Tocka [Tockoje] 25 września 1941 i od razu wstąpiłem do organizującej się armii polskiej.
17 lutego 1943 r.