LEONARD MIRON

1. [Dane osobiste:]

Strzelec Leonard Miron, uczeń, kawaler.

2. [Data i okoliczności zaaresztowania:]

Wywieziony z Białegostoku 13 kwietnia 1940 roku jako członek rodziny aresztowanego (ojciec).

3. [Nazwa obozu, więzienia, miejsca przymusowych prac:]

Miejsce zesłania: Pawłodarska obłast, urlutiupski rejon, kołchoz 1 Maja.

4. [Opis obozu, więzienia:]

Kołchoz wśród stepów północnego Kazachstanu niedaleko rzeki Irtysz. Charakter okolicy rolniczy. Domy budowane z gliny. Mieszkania niskie, wilgotne, wewnątrz bielone. Warunki higieniczne nie najgorsze.

5. [Skład więźniów, jeńców, zesłańców:]

Wszyscy zesłani prawie z jednego miasta. Polacy i Żydzi wywiezieni jako rodziny aresztowanych urzędników, policjantów i właścicieli fabryk.

6. [Życie w obozie, więzieniu:]

Po przyjeździe na miejsce zesłania Polacy, nie otrzymując pracy, żywili się za własne pieniądze, sprzedając zabrany dobytek. Warunki życiowe ściśle uzależnione od położenia materialnego zesłanych. Biedniejsi, nie mając wiele do sprzedania, pracowali u bogatszych kołchoźników za produkty żywnościowe. W roku 1941 pozwolono przenosić się do miasteczka rejonowego za pozwoleniem naczelnika NKWD, uprzednio wystarawszy się o pracę. Razem z zesłanymi Persami pracowali Polacy jako drwale i robotnicy ziemni.

7. [Stosunek władz NKWD do Polaków:]

Polaków traktowały władze NKWD jak zesłanych swoich obywateli. Wyśmiewano się, gdy ktoś podkreślał, że jest Polakiem. Zabraniano kołchoźnikom rozmawiać z zesłańcami na tematy polityczne. Propagandy komunistycznej nie prowadzono. Co dzieje się w kraju, dowiadywaliśmy się z listów i gazet przysyłanych przez krewnych i znajomych.

8. [Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:]

Z pomocy lekarskiej i szpitali korzystaliśmy jak obywatele sowieccy.

9. [Czy i jaka była łączność z krajem i rodziną?]

Utrzymywano korespondencję z krewnymi i znajomymi z kraju, którzy wspomagali, wysyłając pieniądze i paczki żywnościowe.

10. [Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?]

Po ogłoszeniu amnestii na mocy otrzymanych dokumentów stwierdzających, że zesłany jest polskim obywatelem, można było zmieniać miejsce zamieszkania.

Do wojska wysłany zostałem na własną prośbę 14 października 1941 roku do Tatiszczewa. Przejeżdżając przez Kujbyszew, skierowany zostałem przez władze polskie na południe ZSRR, gdzie miała się organizować armia. Z powodu braku wiadomości o polskim wojsku na południu w tym czasie wróciłem do miasta Buzułuk, gdzie wstąpiłem do armii polskiej 22 stycznia 1942 r.