FILIP PAWLUKOWICZ

Szeregowy Filip Pawlukowicz, ur. w 1893 r., rolnik; 104 kompania transportowa.

Aresztowany 30 czerwca 1940 roku pod zarzutem, [że] jako radny gminy i brał udział w walce przeciwko Sowietom w roku 1939.

Przebywał w więzieniu w Drohiczynie Poleskim i w łagrach workuckich, roboty przymusowe.

Życie w więzieniu złe, otrzymywaliśmy na dobę chleba 600 gramów, w obiad zupa na wodzie, na kolację (kipiatok) gotowana woda. Spanie na gołym asfalcie, względnie podłodze, bielizna bez zmiany, pranie własne w kubku wody, którą otrzymywaliśmy na kolację.

Kąpiel raz w miesiącu w litrze zimnej wody. Pomieszczenia przepełnione, zanieczyszczone – pluskiew były miliony – i zawszone, [byliśmy] bez strzyżenia włosów i golenia się.

Pobyt w łagrach: obdarci, boso, wyżywienie 300 gramów chleba, w obiad zupa owsiana, na kolację herbata. Normy pracy nie do wypełnienia.

W skład osobowy więźniów wchodzili Polacy katolicy [i] żydzi, Ukraińcy prawosławni. W więzieniu ponad 460 więźniów, w łagrze ponad 3 tys. ludności polskiej.

Aresztowano pod zarzutami kolonistów, osadników wojskowych, funkcjonariuszy państwowych i sądowych, policję, inżynierów, kupców jako spekulantów kapitalistów, rolników jako kułaków, zamożnych ludzi i w ogóle wyżej oświeconych i edukowanych ludzi pod Sowietem jako nienadiożnyj element (niebezpieczny element).

Ustosunkowanie władz sowieckich NKWD bezwzględne. Metody badania: bicie, kopanie, wrzucanie do podziemnych lochów z wodą, kłucie igłami pod paznokciami, wciskanie palców między drzwi, wrzucanie do karcerów o wodzie i do sześciu dni.

Propagowano komunę sowiecką, a mianowicie, iż Polski nie zobaczę, że Boga nie ma i że komuna sowiecka musi objąć cały świat.

Pomoc lekarska negatywna. Dawano jedynie te same tabletki do wszelkich chorób. W mojej obecności został zamordowany przez NKWD przy badaniu niejaki Cyprian Kamiński ze wsi Huta, gm. Osowiec, pow. Drohiczyn Poleski. W łagrach zmarło ponad stu Polaków.

Łączności z krajem i rodziną nie miałem.

Zwolniony z łagrów 10 września 1941 roku. Powołany na komisję wojskową w Guzorze, zostałem przyjęty do armii polskiej. Powyższe dane własnoręcznie stwierdzam.