MOJŻESZ SAMAN

St. ułan Mojżesz Saman, ur. 3 marca 1912 r., malarz lakiernik, żonaty.

24 listopada [1939 r.] w Przemyślu zostałem aresztowany przez władze sowieckie przy przekraczaniu granicy. Po zaaresztowaniu osadzono mnie w więzieniu w Przemyślu, gdzie prowadzone było badanie na okoliczność przekroczenia granicy. Zarzucono mi, że jestem szpiegiem, twierdzono, że jestem oficerem armii polskiej, mimo że posiadałem przy sobie książeczkę wojskową, którą skonfiskowali. Zabrali mi również dyplom państwowy mego zawodu, metrykę urodzenia itp. Śledztwo prowadzono w sposób brutalny, było ciężkie. W początkach marca 1940 r. wywieziony zostałem do Mikołajewa do więzienia, gdzie siedziałem do 18 sierpnia 1940 r., kiedy wywieziony zostałem do Charkowa do więzienia. Tam zakończono śledztwo i wyrokiem [nieczytelne] osądzony zostałem na trzy lata przymusowych robót. 15 września 1940 r. wywieziony zostałem do łagrów Omski [nieczytelne] [obłast archangielska?]. Tam byłem do 15 września 1941 r., po czym, po zawarciu umowy polsko-bolszewickiej, zostałem zwolniony.

Warunki w obozie były bardzo ciężkie. Zmuszano nas do ciężkiej pracy, wyżywienie było bardzo złe, stan higieniczny i pomoc lekarska bardzo zła, skutkiem – zachorowania i dość duża śmiertelność.

Po zwolnieniu wskutek choroby umieszczony zostałem w szpitalu w Wołogdzie, gdzie przeleżałem sześć tygodni, po czym udałem się do [Barnaułu?] w celu odszukania rodziny. Rodzinę odnalazłem w Dżambule i byłem razem [z nią] przez trzy miesiące, po czym 28 marca 1942 r. wstąpiłem do armii polskiej w Ługowoje; otrzymałem przydział do kawalerii.