JAN GRZESIK

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Kanonier Jan Grzesik, 19 lat, uczeń gimnazjum.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

Zesłany 13 kwietnia 1940 r. i wywieziony do Kazachskiej SRR.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Przymusowe roboty w miejscowości Ajaguz [Ajagöz] (semipałatyńska obłast) na polu i w rzeźni.

4. Opis obozu, więzienia:

Teren rzeźni pagórkowaty, budynki gliniane, warunki mieszkaniowe bardzo złe, higiena zła.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

W rzeźni pracowali Polacy, Rosjanie i Kazachowie. Poziom umysłowy średni, stosunki wzajemne dobre.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Przebieg przeciętnego dnia: 12–14 godzin pracy, warunki pracy złe, normy bardzo wysokie, wynagrodzenie małe, liche ubranie własne, życie koleżeńskie dobre.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Badania długie i męczące, propaganda komunistyczna, informacje o Polsce negatywne.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Pomoc lekarska średnia, szpitale dobre.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?:

Łączność z krajem słaba.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?:

Zwolniony 30 sierpnia, pracowałem nadal w Ajaguzie [Ajagözie], gdzie zostawiłem matkę i dwie siostry. 17 lutego 1942 r. przyjechałem do Ługowoje i zostałem przyjęty do 10 Dywizji.