ANNA JANKIEWICZ

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Ochotniczka Anna Jankiewicz, 40 lat, nauczycielka, mężatka.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

10 lutego 1940 r., jako żona osadnika wojskowego.

3. Nazwa obozu, więzienia, miejsca przymusowych robót:

Uchta, archangielska obłast, rejon peczorski, osiedle leśne.

4. Opis obozu, więzienia:

Tajga, budynki drewniane, w których mieszkali robotnicy (zesłańcy rosyjscy), zanieczyszczone robactwem, o higienie nie ma mowy, gdyż była niżej krytyki.

5. Skład jeńców, więźniów, zesłańców:

Wywiezionych 1,2 tys. osób (rodziny), przeważnie byli Białorusini, którzy przychylnie patrzyli na bolszewików, ludzie bez wykształcenia i bez wyrobionego poglądu, starali się przypodobać władzy bolszewickiej, nieraz z krzywdą dla Polaków.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Mężczyźni pracowali ciężko, rąbiąc las, ładując [drewno], wożąc. Sowieci zupełnie nie zwracali uwagi na zdrowie człowieka, każdemu kazali ciężko pracować i wyrabiać normy. Wynagrodzenie było bardzo niskie, wystarczało na kilka dni. O kupnie ubrania nie było mowy, a zresztą i nie było możności kupić, gdyż w sklepie nie było. O życiu kulturalnym nie ma mowy, wszyscy byli tak przygnębieni i zmęczeni, że nie myśleli o żadnej rozrywce.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Sposób badania był bardzo ordynarny. Za niestawienie się do pracy sadzano do zimnego aresztu na kilka dni. O Polsce opowiadano okropne rzeczy. Na przykład, że obywatel ziemski zaprzęgał do wozu parobków i kazał się wieźć do kościoła.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Lekarz był Rosjanin, który tylko w ciężkich wypadkach dawał zwolnienie od pracy. Był ordynarny, nieufny. Śmiertelność była duża. Zmarł Józef Sułkowski, Adam Stolarczyk i wielu innych.

9. Czy i jaka łączność była z krajem i rodziną?

Otrzymywaliśmy z kraju listy i paczki żywnościowe od rodzin, to było naszym ratunkiem od głodowej śmierci.

10. Kiedy została zwolniona i w jaki sposób dostała się do armii?

Zostałam zwolniona 11 listopada 1941 r. Wyjechałam wraz z rodziną w kierunku Taszkentu. Do Teheranu przyjechałam 7 kwietnia 1942 r. Do Pomocniczej Służby Kobiet wstąpiłam 15 czerwca 1942 r. w Teheranie.

Miejsce postoju, 6 stycznia 1943 r.