MARIAN SIKORA

Warszawa, 14 maja 1946 r. Sędzia śledczy Halina Wereńko, delegowana do Komisji Badania Zbrodni Niemieckich, przesłuchała niżej wymienionego w charakterze świadka. Po uprzedzeniu świadka o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań oraz o znaczeniu przysięgi sędzia odebrała od niego przysięgę, po czym świadek zeznał, co następuje:


Imię i nazwisko Marian Sikora
Imiona rodziców Piotr i Maria z domu Zapłata
Data urodzenia 10 marca 1915 r. w Westfalii
Zajęcie ksiądz zakonny
Wykształcenie seminarium duchowne, obecnie student prawa kanonicznego
Miejsce zamieszkania ul. Skaryszewska 12
Wyznanie rzymskokatolickie
Karalność niekarany

W czasie powstania warszawskiego byłem, jak i obecnie, księdzem zakonnym przy kościele Chrystusa Króla przy ul. Skaryszewskiej 12.

21 sierpnia 1944 roku żołnierze Wehrmachtu otoczyli okolice Dworca Wschodniego, po czym wszystkich mieszkańców wyrzucili z domów, kazali pozostać tylko dozorcom. Mieszkańcy byli spędzeni na plac Skaryszewski, skąd transport załadowano do pociągu towarowego. Ludzie mogli zabrać ze sobą trochę rzeczy, pakować się można było od 7.00 do 10.00. Transport odszedł o 13.00.

Nie wiedzieliśmy, dokąd nas wiozą, chodziły pogłoski, iż do obozu w Oświęcimiu. Jednakże dowieziono nas do obozu przejściowego w Pruszkowie, gdzie przybyliśmy o 17.00.

Po wyładowaniu osób przywiezionych nastąpiła segregacja przy XIV bramie, przy wejściu do obozu. Mężczyzn ustawiono osobno, gdzie przydzielono i księży, kobiety i zakonnice osobno, matki z dziećmi i starców osobno. Poszczególne grupy zaprowadzono do różnych baraków. Razem z mężczyznami zaprowadzono mnie do baraku 6, skąd wywożono transporty do Niemiec na roboty i do obozów koncentracyjnych. Młode kobiety odprowadzono do baraku 4, starców i kobiety z dziećmi – do baraku 1.

Wiem, iż inne transporty były pędzone do baraku 5 i tam następowała segregacja. Kto z urzędu jej dokonywał, nie wiem. Przy segregacji naszego transportu widziałem tylko SS-manów.

Na czele oddziału Wehrmachtu na terenie obozu stał pułkownik Siebert, jednakże zorientowałem się prędko, iż obozem rządzi SS, i za komendanta uważałem zawsze Diehla, Sturmbannführera, który stał na czele jednostki SS mieszczącej się na terenie obozu. O ile się nie mylę jednostka SS działająca na terenie obozu podlegała von dem Bachowi.

W baraku 6 oprócz mnie było jeszcze dziesięciu księży i zakonników. W dniu naszego przyjazdu do obozu w Pruszkowie, a więc 21 sierpnia 1944, w niedzielę, przybył na inspekcję obozu na zaproszenie Niemców ksiądz biskup Szlagowski. Niemcy chcieli mu pokazać, iż w obozie Polacy mają dobre warunki, przy czym zaprowadzili księdza biskupa tylko do baraku dla kobiet, gdzie warunki były najlepsze. W chwili, gdy ksiądz biskup mijał barak 6, Niemcy chcieli go przeprowadzić dalej, jednak mężczyźni z baraku zaczęli wołać, by ich nie mijał. Jednocześnie ksiądz biskup zauważył stojącego mnie i innych księży. Wówczas zatrzymał się i mężczyźni opowiedzieli mu, iż Niemcy rozdzielają rodziny. Biskupa prowadził komendant SS w obozie Diehl i wtedy po raz pierwszy go zobaczyłem. Był to mężczyzna wysokiego wzrostu, około 175 cm, blondyn, twarz okrągła, nalana, tęgi, cokolwiek kulał na jedną nogę. Ksiądz biskup przez tłumacza zwrócił się do Diehla, by zwolniono z obozu księży oraz, by nie rozdzielano rodzin przed wysyłaniem transportu dalej, na co Diehl obiecał, iż księży zwolni i rodziny nie będą rozdzielane. Dotrzymał słowa tylko co do zwolnienia księży, rodziny rozdzielano nadal.

Diehl przebywał w obozie tylko do kapitulacji powstania, tj. do 2 października. Potem stanął na czele oddziału Räumungsstelle na Woli, który zajmował się grabieniem Warszawy. Wiem, iż wydawał przepustki osobom, które miały jechać do Warszawy. W czasie, gdy Diehl był komendantem jednostki SS na terenie obozu w Pruszkowie, wszystkie rozporządzenia dotyczące wysiedlonych wychodziły z tzw. zielonego wagonu, gdzie się mieściło jego biuro. Stamtąd więc wychodziły rozporządzenia o kierowaniu transportów Polaków do obozów koncentracyjnych, jednakże, czy autorem tych rozporządzeń był Diehl czy też miał on co do tego rozkaz von dem Bacha, tego nie wiem.

Nazajutrz po wizycie księdza biskupa Szlagowskiego ja i inni księża zostaliśmy zwolnieni z obozu. Biskup prosił mnie, żebym pozostał na terenie obozu, by nieść pociechę duchową ewakuowanym. Wobec tego ja i ksiądz Wiktor Bartkowiak (zam. obecnie w Krakowie, ul. Jabłonowskich 28 m. 4) pozostaliśmy w obozie jako kapelani. Diehl wydał nam przepustki na wchodzenie do obozu, ale zamieszkaliśmy w Pruszkowie. Oczywiście wynagrodzenia żadnego Niemcy nam nie dawali. Od tego czasu prawie codziennie chodziliśmy do obozu. Od [pierwszego] dnia mojego urzędowania zająłem się umierającymi i zacząłem robić spis osób zmarłych na terenie obozu. Pierwszy zgon mam zanotowany 3 września 1944 roku. Spis ten załączam do akt do wykorzystania, ale po wykorzystaniu proszę o zwrot.

(Świadek załączył do akt zeszyt w nowej oprawie zawierający między innymi spis zmarłych).

Do nr 43 włącznie osobiście spis sporządzałem i widziałem osoby zmarłe. W każdym z tych wypadków zgon był stwierdzony przez lekarza. Od nr 43 spisywałem zgony na podstawie wyciągu z aktów zgonu parafii żbikowskiej księdza proboszcza Dyżewskiego. Dwie ostatnie uwagi w moim spisie dotyczą – pierwsza, zmarłych w szpitalu powiatowym i w Tworkach bez podania nazwisk. Spisy zmarłych prawdopodobnie można otrzymać w tych szpitalach. Ja tego nie wynotowałem, ponieważ spisy są zbyt obszerne. Zmarli spoczywają na cmentarzu żbikowskim i są również odnotowani w księdze zgonów parafii Żbików.

Druga dotyczy zmarłych z powodu wypadku, o którym mi opowiadał ksiądz Bartkowiak. W początkach września 1944 na skutek wpadnięcia pomiędzy zderzaki pociągu zostało zmasakrowanych 10 osób – 7 kobiet i 3 mężczyzn. Zwłoki ksiądz Bartkowiak oglądał osobiście, przy czym nie były one zidentyfikowane. Gdzie te ciała zostały pochowane, tego dokładnie nie wiem, przypuszczam, iż na cmentarzu żbikowskim.

O ile mi wiadomo, na terenie obozu pruszkowskiego zmarłych nie chowano. Zmarłych w obozie służba sanitarna znosiła do szopy przy baraku 2, tu miały miejsce pokropienia i modlitwy, sprawdzenie dokumentów, zapisanie. Następnie wozem udostępnionym przez Radę Główną Opiekuńczą zwłoki wywożono na cmentarz żbikowski. Furmani wywożący był to element zmienny, ponieważ właśnie przez uzyskanie zatrudnienia w obozie młodzi ludzie mogli wydostać się na wolność. Furman za każdym razem zbierał kenkarty (o ile takie były) osób zmarłych i ich drobiazgi i wszystkie te rzeczy oddawał w kancelarii parafii Żbików, gdzie urzędnik stanu cywilnego wpisywał zmarłych do księgi zgonów. Kenkarty powinny znajdować się dotąd w kancelarii parafialnej w Żbikowie. O ile mi wiadomo, przed moim przybyciem do obozu spisy zmarłych nie były robione. RGO trupy odstawiała na cmentarz bez spisów. Zwykle każda partia zwłok była chowana we wspólnej mogile. Rzeczy pozostawione przez zmarłych, o ile były, były oddawane ubogim. Przed moim przybyciem, jak słyszałem, część zmarłych była pochowana na cmentarzu pruszkowskim.

W spisie pod numerem 29 i 41 figurują dwa wypadki zgonu na skutek zastrzelenia przez Niemców. Nazwisk strzelających nie znam. Powodem zastrzelenia była próba ucieczki.

W baraku 2, gdy ja przybyłem na teren obozu, urzędowali niemieccy lekarze, którzy zatwierdzali sporządzone przez polskich lekarzy listy osób chorych, a te – po zatwierdzeniu listy jeszcze w „zielonym wagonie” – były wywożone do okolicznych szpitali. Zwykle listę chorych do zatwierdzenia w „zielonym wagonie” nosiła siostra Alicja, urszulanka, nazwiska ani obecnego adresu nie znam. Mówiono później, iż wystąpiła z zakonu. Siostra Alicja znała dobrze język niemiecki.

W baraku 2 odgrodzono miejsce przeznaczone dla gruźlików, były tam sporządzone prycze jedne nad drugimi. Warunki higieniczne były tam okropne. W baraku 8 zrobiono punkt obserwacyjny dla chorych na choroby zakaźne. Na czele tego niby-szpitala stał jeniec rosyjski w randze pułkownika, nazwiska nie pamiętam. Były tu ustawione prycze, chorzy nie mieli nic do przykrycia. Zgodnie z moim spisem najwięcej na terenie obozu umierało osób starszych. Ile osób zmarło na choroby epidemiczne, można by się dowiedzieć w szpitalach, gdzie chorych zakaźnie umieszczano. Zdarzało się jednak, iż chorych na choroby zakaźne zabierano na transport ze zdrowymi, i że chory ten umierał w czasie drogi. Najczęstszą chorobą zakaźną była czerwonka.

Daty nie pamiętam, było to we wrześniu 1944, czekając na podpisanie jakichś zwolnień w „zielonym wagonie”, słyszałem rozmowę telefoniczną. Jeden z SS-manów powiedział przez telefon po niemiecku: „do Oświęcimia, dwa tysiące”. Z tego wnoszę, iż w „zielonym wagonie” robiono spisy transportów; nie robiono na pewno spisów imiennych, lecz liczebne. Wszystkie dokumenty z terenu Pruszkowa Niemcy zdążyli zabrać przed wkroczeniem Armii Czerwonej w 1945 r. Wiele danych mogłaby podać sekretarka osobista komendanta jednostki SS w obozie. Nazwiska jej ani narodowości nie znam.

Transporty wysyłane do Rzeszy kierowano do obozów koncentracyjnych. Z naszego transportu ze Skaryszewskiej młode dziewczęta były skierowane do obozu w Mauthausen, stąd do pracy po gospodarzach. Słyszałem na terenie obozu, iż ze Starówki przez obóz przeszło 60 tys. warszawiaków, Diehl ze Śródmieścia spodziewał się 200 tys. osób. Jeńcy wojenni – powstańcy byli na terenie obozu w dwu grupach: Mokotów w połowie września, a w drugiej połowie września Żoliborz. Jeńcy z innych dzielnic, a zwłaszcza Śródmieścia, byli w obozie w Ożarowie, podobno w liczbie 12 tys. osób. Na terenie obozu w Pruszkowie lokowano ich w baraku 7, skąd odwieziono ich transportem do Skierniewic i dalej do obozów w Rzeszy. W czasie pobytu A. Korcza – jeńca – w obozie byli oni zamknięci w baraku 7, pilnie strzeżonym. Nie wpuszczano tam nawet mnie. Gdy przybył pożegnać się z nimi ksiądz biskup Szlagowski, Niemcy przyspieszyli transport i w ten sposób uniemożliwili biskupowi zobaczenie się z jeńcami.

Składam jako załącznik książkę, w której notowałem zmarłych w obozie. Zapiski może są niepełne.

[koperta zawiera brulion z 32 kartkami zapisanymi]

Załącznik do protokołu zeznań świadka Mariana Sikory z 14 maja 1946 r.

Liber stipendiorum
October 1944

Dies Intentio Stipend. Offerens Celebrant
1 Niedziela 1) aid – o powrót syna 100 dr Sokolikowa Pruszków, Łąkowa 12 X Majkowski prowincjał
2 Poniedziałek 1) aid – o szczęśliwy powrót rodziny 50 p. X z Pruszkowa na godz. 7.30 X Sikora
3 Wtorek
4 Środa
5 Czwartek
6 Piątek
7 Sobota aid – o szczęśliwy powrót o 7.30 200 Makowska, Sierputowska, Gołąbki X Majkowski prow.
8 Niedziela † cta Jadwiga 100 p. L. z Dulagu 121 X Prowincjał dn. 9 X 44 r.
9 Poniedziałek † cto Wenceska Anniver. 100 p. Adamska, Pruszków X Prowincjał
10 Wtorek
11 Środa
12 Czwartek
13 Piątek † cto Teofil 130 p. Ścisłowski – Dulag X Prowincjał 16 X 44r.
14 Sobota
15 Niedziela
16 Poniedziałek
17 Wtorek
18 Środa
19 Czwartek 1) † cta Julianna Anniver. 2) aid – o zdrowie 80 zł 100 zł Brzozowska Julia,, Pruszków, Ołówkowa 27 8.00 Góralska Szopena 12 7.30 X Prowincjał X Sikora
20 Piątek
21 Sobota † cta – Janina w czarnym 100 zł Świtkiewicz Eleonora, Pruszków, Cedrowa 7 Na 8.00 X Bartkowiak
22 Niedziela aid – o odnalezienie syna 300 Balcerowicz, ul. 3 Maja X Bartkowiak
23 Poniedziałek aid 100 p. Bojanowska, Cedrowa 43 m. 2 X Prowincjał
24 Wtorek † cta Hanna 100 p. [Staszczuk?] 7.30 Cedrowa 43 m. 2 X Prowincjał
25 Środa
26 Czwartek
27 Piątek
28 Sobota
29 Niedziela
30 Poniedziałek aid – za Rodziców † ctis 100 50 Makówka Irena z baraku 7 p. X. z baraku 4 X Sikora
31 Wtorek

November

Dies Intentio Stipend. Offerens Celebrant
1 Środa
2 Czwartek aipr X Bartkowiak X Bartkowiak
3 Piątek † cta Emilia O godz. 8.00 (anniver.) 100 Pani X. z Pruszkowa X Sikora
4 Sobota w intencji a. Gerarda Karola Hoffmana X Prowincjał
5 Niedziela
6 Poniedziałek aid – o zmiłowanie nad rodziną 100 7.30 Tąbek Bronisława W-wa, Okopowa X Bartkowiak 7 XI 44 o godz. 7.00
7 Wtorek Aid Tąbek
8 Środa † cta Josepha et Joseph 7.30 100 Leokadia Dołęga, Pruszków, Cedrowa 43 X Sikora
9 Czwartek
10 Piątek
11 Sobota aid – do Opatrzności Bożej 7.00 100 Julia Woźniak Gołków k. Piaseczna X Bartkowiak
12 Niedziela
13 Poniedziałek 1) aid- 2) † pl. Pro Laurentio, Margareta et Francesco godz. 7.30 113. Druga we wtorek 250 250 p. Urbańska, W-wa, Marszałkowska, dec. Okęcie we wtorek cfr.14 XI 44 X Kosidarski
14 Wtorek 1) † ctis Maria et Władysław Piaskowscy godz. 8.30 Annivers. 2) † cto Stephano 7.00 200 70 Szmelig Kutno Michalak Pruszków X Wieczorek
15 Środa † pl. pro Laurentio Margarita, Francesco 250 p. Urbańska – Okęcie z pawilonu 7 X Bartkowiak
16 Czwartek
17 Piątek
18 Sobota † cta Wictoria Missa Eugenialis 7.30 100 p. X. Pruszków, inż. Ejsmond X Sikora
19 Niedziela
20 Poniedziałek 1)† cta Victoria dies III. 7.30 2) aid – o szczęśliwy powrót męża i dzieci 7.30 50 100 1) Ejsmond, Pruszków; 2) Adamska Stanisława, W-wa, Powązki ob. barak 7 X Sikora
21 Wtorek † cta Aleksander † cta Zofia i dzieci godz. 7.30 200 Inż. Ejsmond, Klonowa 37 X Bartkowiak
22 Środa 1) † cta Josepha et Vincentio godz. 7.30 2) † pl. za wszystkie dusze zmarłych 100 100 Teofil, Pruszków, Rzeczna 10; Ruszewska Leokadia, W-wa, Miedziana 18, ob. barak 7 X Bartkowiak
23 Czwartek † cta Joanna Romano Henrico Sigismundo 7.30 100 Niedzielski, Klonowa 37; nie będzie na mszy X Bartkowiak
24 Piątek aid – o opiekę nad rodziną 7.30 300 Grzywna Szymon, Grodzisk, barak 7 X Sikora
25 Sobota Za dusze rodziców- Czarneckich 100 Skoczyńska, Cedrowa 19. godz. 8.00 X Bartkowiak
26 Niedziela aid – o błogosławieństwo w małżeństwie 7.30 100 Koper Kazimierz, Pruszków, Ołówkowa X Bartkowiak
27 Poniedziałek 1) aid – do św. Antoniego o opiekę nad synem et † pl. 7.30 2) aid – do św. Antoniego o opiekę nad synem; 2) o opiekę nad córką 100 150 100 1) Kozłowska, Pruszków, Klonowa 41; 2) Prystynus Eugenia; Chłopecka X Bartkowiak X Sikora X Rolbiecki 26 XI 44
28 Wtorek aid – o opiekę nad rodziną przez dusze czyścowe 7.00 100 Grolowa Pruszków, Klonowa X Sikora
29 Środa
30 Czwartek aid – o opiekę nad rodziną 7.00 100 Kulig, Klonowa 41 X Sikora
1 Piątek Grudzień aid – dziękczynna 7.30 200 Iwanicka, Borzęcin X Sikora
2 Sobota † cta Eva M. exeguialis 7.30 100 Paplińska, Cedrowa 21 X Sikora
3 Niedziela w intencji babci i cioci, imieninowa X Sikora X Rolbiecki
4 Poniedziałek
5 Wtorek
6 Środa
7 Czwartek † cta Sophia 8.00 100 Ejsmond, Klonowa 37 X Sikora
8 Piątek 1) aid – o zdrowie Mariana 8.00, Wypominek 70 Żarnecka, Szopena 2 X Sikora
9 Sobota 1) aid – dziękczynna za ocalone życie Zawadzkich, wypominek 7.30 2) † cta Stanisława M. exeguialis 7.30 70 100 Żarnecka, Szopena 2 efr. 10 XII niedziela; Bogucka, Cedrowa 17 X Sikora
10 Niedziela aid – dziękczynna 8.00 wypominek 70 ofr. 9 XII 44 Żarnecka, Szopena 2 X Sikora
11 Poniedziałek 1) w intencji siostry Wandy 2) † cto Zenone Ann. 100 200 Świerszcz Józefa, Cedrowa 43 m. 2 p. Timme, Pruszków, W-wska 104 X Sikora 10 XII 44 na paw. 13 o godz. 530 X Sikora
12 Wtorek
13 Środa † cta Eleonora 50 Mielczarek, Cedrowa 49 m. 2 X Sikora
14 Czwartek
15 Piątek
16 Sobota
17 Niedziela
18 Poniedziałek
19 Wtorek
20 Środa 1) † cto Thaddaeo Anniv. 2)† cta 100 ctm Dziublicka Pruszków, Cedrowa 49; p. Sobiesiak X Sikora
21 Czwartek 1) aid – za przyjaciół 2) aid – dziękczynna 100 100 Sobiesiak, KKO Pruszków X Sikora
22 Piątek
23 Sobota † cta Victoria g.8.00 100 Krajewska, Cedrowa 49/2 X Sikora
24 Niedziela
25 Poniedziałek 1) w intencji p. Załęskiej Wandy i koleżanek pracujących w Andreashütte 2) w intencji rodziny Krajewskich 8.00 100 X Sikora p. Krajewska X Sikora X Sikora
26 Wtorek
27 Środa 1) do dusz czyśćcowych w intencji brata 7.30 ctm Grelowa, Pruszków, Klonowa 14 X Sikora
28 Czwartek aid – na podziękowanie Bogu za łaski i dobrą opiekę dct. p. Józefa X Sikora
29 Piątek
30 Sobota
31 Niedziela

1945 Januarius 1945

Dies Intentio Stip. Offerens Celebranit
1 Poniedziałek
2 Wtorek
3 Środa
4 Czwartek aid – o zdrowie Stanisławy 7.30 ctm Michalak, Szopena 32, Pruszków X Sikora
5 Piątek
6 Sobota
7 Niedziela
8 Poniedziałek † cto Luciano 7.30 ggt Zawistowska, Cedrowa 8 X Sikora
9 Wtorek aid – na intencję Tadeusza 7.30 ggt Zawistowska, Cedrowa 8 X Sikora
10 Środa
11 Czwartek
12 Piątek
13 Sobota
14 Niedziela
15 Poniedziałek aid – w intencji o.o. redemptorystów i za poległych w tym rejonie 7.30 dct Gadolińska, Cedrowa 37 X Sikora
16 Wtorek
17 Środa
18 Czwartek aid – za tych, którzy są w Niemczech ggt Pietkiewicz, Cedrowa 8 X Sikora
19 Piątek † cto Matheo o godz. 9.00 ctm Józefa Szmelik, Szczęsna 5 X Sikora
20 Sobota aid – dziękczynna 7.30 ctm Dziublicka, Cedrowa 49 X Sikora
21 Niedziela Aid X Sikora
22 Poniedziałek aid – o polepszenie bytu 7.30 ctm Szpakowska, Klonowa 41 X Sikora
23 Wtorek aid – na podziękowanie za ocaleniePruszkowa i dalsze błogosławieństwa 7.30 ctm Izdebska, Cedrowa 8 X Sikora
24 Środa aid – w intencji rodziny Krajewskich ctm Krajewska, Cedrowa 49 X Sikora 25 I 45 r.
25 Czwartek
26 Piątek
27 Sobota † cto Joanne ctm Krajewska i Dziublicka, Cedrowa 49 X Sikora
28 Niedziela
29 Poniedziałek
30 Wtorek
31 Środa
1 Czwartek

November 1945 w kaplicy braci albertynów, Grochów

Dies Intentio Stip. Offerens Celebranit
25 Dominica † cto Adolf et Constantinus 100 hora 1000 p. Piekut, Grochowska 228 m. 4 X Sikora

December

Dies Intentio Stip. Offerens Celebranit
2 Dom. 1. Hdv. † cto Xavery et tola familia 150 1000 Zalewska, Grochowska 237 X Sikora
8 Sb. Imm. Conc. BMV † cto Mikołaj i Józefa † cta 100 h. 1000 Marek z ul. Kobielskiej 26 X Sikora
9 Dom. 2. Adv. aid – o powrót syna 300 1000 Masdowska, Waszyngtona 226 m. 22 X Sikora
16 Dom. 3 Adv. † cta Antonina et Marianna 150 1000 Przybyszówna, Fundamentowa 41 m. 7 X Sikora
23 Dom. 4. Adv. † cto Józef 100 1000 Pieniak, al. Waszyngtona 132 m. 1 X Sikora
25 Notivitas DNH aid – dziękczynna za powrót męża 100 Terka, Kalińska 10 m. 3 X Sikora
26 F4.S.Stephania aid – do M.B. w intencji nowożeńców 500 1000 Paweł, Grochowska 226 m. 2 X Sikora
30 D. i. Oct. Nietiv. † cta Victoria z rodziny Pyrlińskich 200 1000 X Sikora

7. † cta N.N. celebrant X Bartkowiak 13 XI 44

8. † cta N.N. occisa ofr. 2

1) † cta – celebrata 26 44 X Sikora

2) † cta – celebrata 29 XII 44 X Sikora

3) † cta – celebrata 30 XII 44 X Sikora

4) † cta – celebrata 2 I 45 X Sikora

5) † cta – celebrata 3 I 45 X Sikora

6) † cta – celebrata 5 I 45 X Sikora

7) † cta – celebrata 6 I 45 X Sikora

8) † cta – celebrata 10 I 45 X Sikora

9) † cta – celebrata 11 I 45 X Sikora

10) † cta – celebrata 12 I 45 X Sikora

11) † cta – celebrata 13 I 45 X Sikora

12) † cta – celebrata 16 I 45 X Sikora

13) † cta – celebrata 26 I 45 X Sikora

14) † cta – celebrata 27 III 45 X Sikora

15) † cta – celebrata 20 VII 45 X Sikora

Msze św. za zmarłych w obozie.

1. † cta – 5000 zł [niezrozumiałe] trumna 1600 zł

1) cta – cebrata 11 X 44 X S. 5) cta – cel. 17 X 44 X Sikora

2) cta – cel. 12 X 44 X B. 6) cta – cel. 18 X 44 X Bartk.

3) cta – cel. 13 X 44 X S. 7) cta – cel. 20 X 44 X Prow.

4) cta – cel. 16 X 44 X Bartk. 8) cta – cel. 24 X 44 X Sikora

9) cta – cel. 25 X 44 X Sikora

10) cta – cel. 27 XI 44 X Sikora

2. † cta N.N. occisa die 7 X 44 r. ofr. Sul 29 in Libro defuneterum 4.180 zł

1) † cta – celebrata 9 X 44 r. 5) † cta – cel.14 X 44 X Prow.

2) † cta – celebrata 11 X 44 X B. 6) † cta – cel.16 X 44 X Sikora

3) † cta – cel. 12 X 44 X Prow. 7) † cta – cel.18 X 44 X Sikora

4) † cta – cel. 13 X 44 X B. 8) † cta – cel. 20 X 44 X Bartk.

9) † cta – cel. 14 XI 44 X Sikora

3. † cta Antonia ofr. nr 28, cta 7 X 44 r. 1966.35 zł.

1) cta – celebrata 10 X 44 X Bartkowiak

2) cta – cel. 11 X 44 X Prowincjał

3) cta – cel. 17 X 44 X Prowincjał

4) cta – cel. 19 X 44 X Bartkowiak

4. † cta ofr. nr 30, defuneterum 7 X 44 r.

1) † cto – celebrata 9 X 44 r. X Bartkowiak

5. 1) † cta N.N. ofr. nr 35 – cel. 10 X 44 X Sikora

6. 1) † cta N.N. ofr. nr 31 – cel. 11 X 44 X Rolb.

Księga zmarłych w Pruszkowie w Obozie Przejściowym (Durchgangslager 121)

1. † Jolanta Janina Szymborska, córka Tadeusza i Olimpii, ur. 20.03.1944 r. w Warszawie przy ul. Chłodnej 18 m. 50, zmarła w Pruszkowie w Obozie Przejściowym (Dulag 121) dn. 3.09.1944 r. godz. 7.00. Pochowana w Żbikowie, nr aktu 425.

2. † Witkowska Wiktoria z domu Gilus, ur. 23.12.1871 r. w Wejwerach, zam. W-wa, Wilanowska 18/20, kr. Ludauen Deutsches Reich Pensionärin – emerytka zmarła w Pruszkowie w Dulagu 121 dn. 27.09.1944 r. godz. 7.00. Pochowana w Żbikowie. Nr 522.

3. † Janusz Godecki, syn Tomasza i Gabrieli, ur. 13.08.1924 r. w W-wie, ul. Miodowa 11 m. 11, ochrzczony w katedrze św. Jana 1925 r. Zmarł w Pruszkowie w Dulagu 121 dn. 28.09. 1944 r. o godz. 4.00 po poł.

4. † Dziecko N.N. zmarło dn. 29.09.1944 r. w Pruszkowie w Dulagu 121. Rodzice nieznani. Pochowane w Żbikowie.

5. † Kwapiszewska Waleria, panna, ur. 2.11.1886 Wilkołasz, zam. W-wa, ul. Słowackiego 2 Kreish. Janów distr. Lublin Kennummer 39415, wychowawczyni, rzymskokat., zmarła 1.10.44 r. o godz. 13.00. Pochowana w parafii Żbików. Nr 567.

6. † Małek Jerzy Ryszard, żołnierz AK, ur. 2.07.1925, W-wa, ul. Środkowa 13, rzymskokat., uczeń, zmarł 1.10.44 o godz. 17.00. Nr 568.

7. † Domański Stefan, oficer AK, ur. 6.03.1921 r., zam. W-wa, Kozietulskiego 12. Ostrowy Kreish. Kutno Deutsches Reich, uczeń, rzymskokat., zmarł 2.10.44 r. w godz. popołudn. Nr 559.

N3. Nazwisko prawdopodobnie niewłaściwe, bo wyglądał na starszego człowieka, lat ok. 40 – 45, a nie 23.

8. † Szydłowska-Woźniak Wiktoria, ur. 26.11.1878 r., Lublin. Zmarła 3.10.44 r. o godz. 8.00 przed poł. na Marasmus senilis. Nr 563.

9. † N.N. kobieta, lat ok. 55, bez dokumentów. Zm. 3.10.44 r. o 9.00 przed poł. na Herzadynamie (niedomoga mięśnia sercowego).

10. † N.N. kobieta, lat ok. 60, bez dokumentów. Zm. 3.10.44 r. w godzinach przedpoł.

11. † Ocetkiewicz Maria Anna, ur. 14.06.1875 r., W-wa Żoliborz, ul. Słowackiego 5/13 m. 10. Kennummer 513 372, pielęgniarka ze Szpitala Ewangelickiego, rzymskokat. Zm. 4.10.44 r. o godz. 6.00 przed poł. Nr 564.

12. † Sobolewska Helena, W-wa, ul. Szopena 8 m. 5, zm. 4.10.44 r., bez dokumentów.

13 † N.N. mężczyzna, lat ok. 45, zm. 4.10.44 r., bez dokumentów.

14. † N.N. kobieta lat ok. 60 zm. 4.10.44 r. o godz. 8 00 w baraku 1.

15. † Strzeszewski Zbigniew Franciszek, ur. 30.01.1911 r., Wiśniewo, ul. Wielka 26

Kreish. Zichenau Deutsches Reich., rzymskokat. Prawnik.

żona Renata Blenau zm. 5.10.44 w nocy o godz. 20.00 w baraku 2, Kenn. 211 491. Nr 562.

16. † N.N. mężczyzna, lat ok. 60, zm. 5.10.44 r.

17. † Eugenia Komiczowa z domu Zerych, ur. 6.19.1885 w W-wie,
wyzn. ewangelicko- augsburskie, właścicielka fabryki, zm. 5.10.44.

18. † N.N. kobieta, lat ok. 70, zm. 5.10.44.

19. † N.N. kobieta, lat ok. 45, zm. 5. 10.44.

20. † N.N. kobieta, lat ok. 50, zm. 5. 10.44.

21. † N.N. kobieta, lat ok. 75, zm. 5. 10.44.

22. † N.N. mężczyzna, lat ok. 35, zm. 5. 10.44.

23. † N.N. kobieta, lat ok. 65-70, zm. 5. 10.44.

24. † N.N. kobieta, lat ok. 80, zm. 5. 10.44.

25. † N.N. kobieta, lat ok. 56, zm. 5. 10.44. godz. 13.20
Pochowani w Żbikowie

26. † Holewińska Jadwiga, ur. 17.10.1865 r. W-wa, ul. Nowogrodzka 46, a od 1.12.1943 r. Marszałkowska 47/3, nauczycielka, wyzn. rzymskokat., zm. na Herzadynamie 6. 10. 44. o godz. 3.00 rano. Kenn. 106766, w baraku 2.

27. † Dalska Józefa Anastazja, ur. 14.04.1863 r. w W-wie, współwłaścicielka domu, wyzn. rzymskokat., zm. 6.10.44. w baraku 2.

28. † Krzyżanowska z d. Orkisiewicz Anastazja, ur. 11.12.1871 r., Radzyń Podlaski, Miedziana 14 Lublin, od 31.01.42 r. w W-wie, ul. Towarowa 50 m. 45, wyzn. rzymskokat., zm. 7.10.44 r. w godz. popoł.
Znaleziono 5 noży, 5 widelców, 3 łyżki, portmonetkę z 1966,35 zł.

Odprawiono mszę św. i na ubogich. X Sikora
Noże i widelce rozdałem, a 2 noże i 2 widelce sprzedałem za 100 zł [niezrozumiałe]

29. Prawdopodobnie: Kramska, Warszawa, Zgoda 1

† N.N. kobieta, pełna zdrowia, silnej konstrukcji, włosy czarne, lat ok. 38 została zabita uciekając z transportu, zmarła na skutek przerwania tętnicy udowej prawej (upływ krwi) [niezrozumiałe] dn. 7.10.44 r., w nocy.

Znaleziono przy niej:

1. Broszkę wartości 50 zł;

2. 4180 zł pieniędzy;

3. 2 obrączki, 1 pozłacana, 2 pierścionki, para spinek mankietowych, z bransoletka złota i 1 srebrna zepsuta, puderniczka, klucze, budzik, 1 zegarek złoty i 1 pozłacany;

4. Futro damskie skrwawione, oddano do RGO oraz trzewiki damskie N.B. Na jednej obrączce mniejszej monogram: St.K. 31 XII 32 r. na drugiej większej A.K. 31 XII 32 r. N3. Budzik, puderniczkę X Bartkowiak dał p. […] Cedrowa 43

Podpisali świadkowie: Wiktor Bartkowiak kapelan obozu,
X Marian Sikora kapelan
Jaworska Ludwika, W-wa, ul. Wilcza 68
Wróblewski Wiktor

N3. Pieniądze i kosztowności obrócono na cele dobroczynne oraz na msze św. za zmarłych

Pieniądze za sprzedane kosztowności:
1) broszka 50 zł, obrączka 870 zł 2) 2 zegarki 6000 zł; 3) spinka 600 zł [na lubels.?]; pierścionek niezłoty 266 zł; 4) złota bransoletka 1600 na lub (na ubogich na Wielkanoc dla Polesiaków)

30. † N.N. mężczyzna, lat ok. 65, zmarł 7.10.44. o godz. 14.00 przed barakiem nr 2, zgon potwierdził dr Rutkowski. Przyczyna śmierci nieznana. Dokumentu nie miał żadnego. Posiadał następujące rzeczy: ołówek automatyczny, zapalniczkę, podkówkę do pieniędzy, a w niej 4 gwoździki i 2,50 zł. Kamień do zapalnika system Penkala.

31. † N.N. kobieta, lat ok. 45, zm. 8.10.44. w godzinach rannych, godz. 8.00

Palto zimowe dałem gratis pani Zofii Świerszcz, W-wa, ul. Falęcka 10 m. 22 X M. Sikora

32. † Fronczak Joanna ur. 11.08.44., zm. 7.10.44. o godz. 23.00 w nocy.

33. † Czarnecki Stanisław ur. 6.12.1900., W-wa, ul. Chmielna 45 kupiec, wyzn. rzymskokat., zm. 9.10.44 o 4 rano. Nr 618.

34. † N.N. kobieta, ok. 80 lat, zm. 9.10.44. na marasmus senilis o 6.00 rano.

35. † N.N. kobieta, lat ok. 80, zm. 9.10.44.

Futro dałem gratis p. Zofii Milińskiej, Pruszków, ul. Kościuszki 30 (dawniej W-wa, ul. Wspólna 2).

X M Sikora

36. † N.N. mężczyzna, lat ok. 35, zm. 10.10.44. w nocy w baraku 1.

37. † N.N. mężczyzna, lat ok. 65, zm. 11.10.44.

38. † Makowski Antoni, ur. 3.08.1869., Michałów Skierniewice, urzędnik poczty, wyzn. rzymskokat., zamieszkały w W-wie, ul. Miedziana 8, zmarł 12.10.44. o godz. 6.00 na marasmus senilis. Kenn.101 112.

39. † N.N. kobieta, lat ok. 70, zm. 12.10.44.

40. † Kaczyńska Aniela, ur. 4.08.1868., reichsdeutsche, wyzn. greckokat., zm. 16.10.44 o godz. 5.00 po poł.

41. † Santorek Marian Stanisław, ur. 25.01.1901., Warszawa, ul. Sierakowskiego 4, handlowiec, właściciel restauracji, wyzn. rzymskokat. Kenn 117 614. Znaki: prawa ręka bezwładna. Zastrzelony w warsztatach kolejowych w czasie ucieczki 23.10.44. wieczorem.

42. † Parszymankiewicz, kobieta, lat ok. 65, zmarła na Herzadynamie 27.10.44. o godz. 3.00 w nocy w baraku 4. Z gminy Choszczówka. Nr 694.

43. † Ryszard Jakub Brynda, ur. 1.06.1944., W-wa, par. św. Stanisława, zam. W-wa, ul. Wesoła 3, zm. 13.08.44. o godz. 13.00. Nr aktu 361.

44. † Wiktor Józef Roman Pysura, ur. 19.05.1944., Lwów, par. św. Elżbiety, zm. 28.08.1944. o godz. 15.00. Nr aktu 387.

45. † Anna Popiołowska, ur. 19.09.1892., lat 52, Nowy Grabów pow. Kozienice, zam. W-wa,

zm. 4.09.1944. o godz. 7.00. Nr aktu 422.

46. † Maria Ahrends ur. 18.01.1880., Secemin pow. Sochaczew, zam. W-wa, zm. 5.09.1944. Nr aktu 423.

47. † Ewa Elżbieta Dmowska z W-wy, 2 miesiące, zm. 1.09. [1944] o godz. 7.00. Nr aktu 424.

48. † Jan Głowacki, ur. 17.04.1882., W-wa, zm. 3.09.1944., godz. 7.00. Nr aktu 426.

49. † Barbara Teresa Nowotna ur. 8.10.1943., W-wa, zm. 7.09.1944., godz. 7.00. Nr 429.

50. † Ariana Jackowska, 2 miesiące, W-wa, zm. 7.09.1944., godz. 15.00. Nr 430.

51. † Helena Józefa Borowiec, ur. 18.01.1892., Grzymiszew, pow. Konin, zam. W-wa, ul. Twarda 46, zm. 16.09.1944., o godz. 2.00, krawaciarka. Nr 444.

52. † Weronika Flak, ur. 13.10.1927., Wola Chodkowska, pow. Radom, zm. 2.10.[1944.], godz. 15.00, panna, robotnica leśna. Nr 557.

53. Świątkowski Krzysztof Józef, ur. 11.08.1927., w Poznaniu, zam. w W-wie, ul. Puławska 130, zm. 3.10.1944., godz. 17.00, uczeń. Nr 558.

54. † Sabina Flak, ur. 14.10.1929., Wola Chodkowska, pow. Radom, zm. 4.10.1944., godz. 17.00, panna, przy rodzicach. Nr 560.

55. † Anna Grynkiewicz ur. 26.07.1870., Piotrowice, pow. Lublin, zam. W-wa, Krak.Przedm. 62, zm. 2.10.1944., godz. 18.00, krawcowa. Nr 561.

56. † Piotr Rzeszotek, ur. 31.07.1912., Antoniówka, pow. Kozienice, zam. w W-wie, ul. Żelazna 30, zm. 3.10.1944., eksperient. Nr 566.

N. Zmarli w szpitalu powiatowym i w szpitalu w Tworkach spoczywają też na cmentarzu w Żbikowie.

N. Dziesięć osób zginęło na skutek wpadnięcia między zderzaki pociągów. Jedna masakra. Było to w początkach września 1944 r. Zdaje się, że siedem kobiet i trzech mężczyzn.

Rzeczy, które otrzymałem od p. Szymańskiego Stefana, kierownika hali 7 dla koniecznie potrzebujących wysiedlonych z W-wy od 21 – 25.11.1944 r.

1 kapa

6 koszul

2 szaliki

7 kalesonów

1 prześcieradło

1 spodnie

3 ręczniki

2 p. rękawiczek

1 p. skarpet

1 sweter bez rękawów

1 koperta

3 dziecinne koszulki

2 staniczki dziecięce

Wydałem

1) dla p. Przesmyckiej Wandy wysiedlonej z W-wy, ul. Barska 6 m. 5 jeden sweter (dar genewski) ob. zam. Radom, ul. Pierackiego 28 m. 23. Radom, 23.11.44.

2) dla p. Fijałkowskiego Józefa z W-wy, ul. Bolecha 30 (Koło) wysiedlonego z żoną i dziećmi: 1 sweter (dar genewski), koszula, kalesony, staniczek, bluzeczka, skarpety. Ob. zam. Pruszków, ul. Streicha 15. Pruszków, 23.11.44.

3) dla Jego Eks. X Bp. Niemiry wysiedlonego z Pińska, zamieszkującego w W-wie u X prob. Kriegera przy kościele św. Wawrzyńca na Woli: 1 sweter (dar genewski) i lekarstwa (75 zł z funduszów moich własnych), ob. mieszka: Gołąbki k.W-wy u s.s. urszulanek. Pruszków, 5.11.44.

4) p. Jaśkowi Bojanowskiemu wysiedlonemu z W-wy, ul. Kazimierzowska 85: 1 koszulę i kalesony. Ob. mieszka: Pruszków, ul. Cedrowa 43. Pruszków, 25.11.44.

X Marian Sikora
Kapelan

5) p. Fijałkowskiemu Józefowi ofr. nr 2 dałem półbuty (jeszcze w dość dobrym stanie) dn. 26.11.44.

Dnia 27.11.44. dałem półbuty p. Stanisławowi Szuchowi i buciki damskie p. Zofii Świerszcz. Ob. Pruszków, ul. Cedrowa 43.

Dnia 28.11.44. dałem ręcznik p. Szurgotównie Marii, W-wa, ul. Lipowa (Powiśle), ob. Pruszków, ul. Szopena 12 m. 4

Dnia 4.12.44. dałem p. St. Jastrzębskiej z Grochowa, ul. Dobrowoja 8, ob. Piotrków ul. Ziem Wsch. 188 następujące rzeczy: koc, spodnie (1200 zł kosztowały, z funduszów własnych) 3 p. kalesonów, 3 koszule, pulower bez rękawów, 2 p. rękawiczek, 2 p. skarpet, 3 szaliki, pantofle (moje własne), bielizna dziecięca (koszulki, staniczki), prześcieradło.

Dnia 3.12.44. wydano Karolinie Nowickiej z W-wy, ob. Włochy następujące rzeczy: kopertę, kapy, ręcznik, 2 koszule, 1 kalesony.

Gregoriana

† pro defuncta Aniela
1. 25.10.44. – celebravit – X Prowincjał

2. 26.10.44. – -ʺ- – X Prowincjał
3. 27.10.44. – -ʺ- – X Sikora
4. 28.10.44. – -ʺ- – X Prowincjał
5. 29.10.44. – -ʺ- – X Prowincjał
6. 30.10.44. – -ʺ- – X Prowincjał
7. 31.10.44. – -ʺ- – X Prowincjał
8. 1.11.44. – -ʺ- – X Prowincjał
9. 2.11.44. – -ʺ- – X Prowincjał
10. 3.11.44. – -ʺ- – X Prowincjał
11. 4 X 44. – -ʺ- – X Sikora
12. 5.11.44. – -ʺ- – X Prowincjał
13. 6.11.44. – -ʺ- – X Sikora
14. 7.11.44. – -ʺ- – X Sikora
15. 8.11.44. – -ʺ- – X Bartkowiak
16. 9.11.44. – -ʺ- – X Sikora
17. 10.11.44. – -ʺ- – X Sikora
18. 11.11.44. – -ʺ- – X Sikora
19. 12.11.44. – -ʺ- – X Prowincjał
20. 13.11.44. – -ʺ- – X Prowincjał
21. 14.11.44. – -ʺ- – X Prowincjał
22. 15.11.44. – -ʺ- – X Prowincjał
23. 16.11.44. – -ʺ- – X Prowincjał
24. 17.11.44. – -ʺ- – X Prowincjał
25. 18.11.44. – -ʺ- – X Prowincjał
26. 19.11.44. – -ʺ- – X Prowincjał
27. 20.11.44. – -ʺ- – X Prowincjał
28. 21.11.44. – -ʺ- – X Sikora
29. 22.11.44. – -ʺ- – X Sikora
30. 23.11.44. – -ʺ- – X Sikora

7. aid – celebrata 31 X 44. X Sikora

8. aid – celebrata 1.11.44. X Bartkowiak

9. aid – celebrata 1.11.44. X Sikora

10. aid – celebrata 3.11.44. X Bartkowiak

11. aid – celebrata 4.11.44. X Bartkowiak

12. aid – celebrata 5.11.44. X Bartkowiak

13. aid – celebrata 5.11.44. X Sikora

14. aid – celebrata 5.11.44. X Bartkowiak

15. aid – celebrata 9.11.44. X Bartkowiak

16. aid – celebrata 10.11.44. X Bartkowiak

17. aid – celebrata 13.11.44. X Sikora

1. † pro Rajmundo Sacerdote:
1) † cto – celebrata 23.10.44. X Sikora
2) † cto – celebrata 26.10.44. X Sikora

2. † pro Stanislao converto:
1) † cto - celebrata 23.10.44. X Bartkowiak
2) † cto – celebrata 26.10.44. X Bartkowiak

3. † pro Georgo clerico:
1) † cto – celebrata 25.10.44. X Bartkowiak
2) † cto – celebrata 27.10.44. X Bartkowiak

1) † cta Irena na 11.04.45 r. celebrata
ctm † ggt.

Missae indeterminatae

1. aid – 50

2. aid – 100

3. aid – 100

4. aid – 20 celebrata 2.10.44. r.

5. aid – 150

6. aid – 10

7. aid – 50

8. aid – 100

9. aid – 100 celebrata 3.10.44. r.

10. aid – 100
11. † cto gtem – 100

1. aid – 300 celebrata 5.10.44.

2. aid – 500 celebrata 5.10.44.

1. aid – 100 celebrata 9.10.44.

2. aid – 100

1. aid –

2. aid – 400 zł, celebrata 10.10.44.
3. † cto Stanisław –

1. † cta Stephania – 200 zł
2. † pl. – 50 zł, celebrata 16.10. 44.

17 aid (plenae) od X St. Wojaka

1. aid – celebrata 21.10.44. X Sikora

2. aid – celebrata 22.10.44. X Sikora

3. aid – celebrata 28.10.44. X Bartkowiak

4. aid – celebrata 28.10.44. X Sikora

5. aid – celebrata 30.10.44. X Bartkowiak

6. aid – celebrata 31.10.44. X Bartkowiak