MARIAN SZKODZIŃSKI

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Kan. Marian Jan Szkodziński, 19 lat, uczeń licealny, kawaler.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

13 kwietnia 1940 r. wywieziony wraz z rodziną jako element niebezpieczny.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Cegielnia, Semipałatyńsk – Żarakstaw [?]

4. Opis obozu, więzienia:

Izba osiem metrów kwadratowych na pięć dorosłych osób, bez podłogi, szyb, w zimie zupełnie zasypywana przez śnieg.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Wysiedleńcy. Rodziny wojskowych aresztowanych przez władze rosyjskie. Przestępstwo: polskoj oficer.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Godzina 8.00–18.00 praca w cegielni. Oczywiście, osoby niemające dotychczas nic wspólnego z pracą fizyczną specjalnie były szykanowane. Wynagrodzenie 150 do 200 rubli, gdy kilogram kartofli kosztował 20 rubli. Stosunków z Rosjanami nie utrzymywano, z wyjątkiem przymusowego stykania się z nimi podczas dnia. Wśród Polaków, szczególnie młodszych, komitywa wielka.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Byliśmy na prawach specjalnych: polskie pany, pomieszczyki itd. Specjalnie [nieczytelne] się to kilkakrotnie w tygodniu. Stosunek jak do wroga.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Lekarz był. Środków lekarskich brak. Cała moja rodzina umarła.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Do wojny rosyjsko-niemieckiej była. Pozostałe w kraju osoby pomagały.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

23 sierpnia 1941 r. specjalne zaświadczenie o amnestii na mocy układu rządu polskiego w Londynie z ZSRR. Uwolnienie od przymusowych robót. Polacy równorzędnymi obywatelami. 19 lutego 1942 r. wstąpiłem do Wojska Polskiego, 10 Dywizja Piechoty w Ługowoje.