JAN SZACHMO

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Bomb. Jan Szachmo, 35 lat, gajowy Lasów Państwowych, żonaty.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

10 lutego 1940 r. wywieziony z rodziną.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Archangielska obłast, rejon Onega, posiołek Tuszyłowo, roboty leśne.

4. Opis obozu, więzienia:

Teren lesisty, podmokły, mieszkaliśmy w barakach, po 16 rodzin w każdym. Warunki ciężkie, higiena bardzo niska.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Zesłańcy to przeważnie osadnicy wojskowi, policja, wojskowi i pracownicy leśni. Stosunki wzajemne były dobre.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Warunki bytowania były bardzo ciężkie. Roboty leśne, teren mokry, bardzo straszna plaga komarów. Normy były duże, trudne do wykonania, wyżywienie nietreściwe, ubranie nieodpowiednie. Życia kulturalnego żadnego nie było.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Stosunek władz NKWD określam jako psi. Jest one na tyle znany, że nie potrzebuję – uważam – komentować.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Pomoc lekarska bardzo słaba, ogólny brak medykamentów. Szpital znajdował się w odległości ponad stu kilometrów. Śmiertelność poważna.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Łączność z krajem i rodziną istniała do wybuchu wojny z Niemcami.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Zwolniony 2 września 1941, do Wojska Polskiego wstąpiłem 26 lutego 1942 r. w Gorczakowie.