WŁADYSŁAW STRZELCZYK

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Kpr. Władysław Strzelczyk, ur. 11 grudnia 1908 r., rolnik, żonaty.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

Aresztowano mnie 19 września 1940 r. w Laszkach, gdzie NKWD trzymało mnie na śledztwie do 30 września, za przynależność do Przysposobienia Wojskowego. Następnie wywieziono mnie do więzienia „Brygidki” we Lwowie, gdzie zabrano mi 640 zł, srebrny zegarek itp. Ze Lwowa 15 marca 1942 [1941] r. wywieziono nas w ciasnych wagonach do Starobielska, następnie do Kołymy.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Laszki – więzienie; „Brygidki” – więzienie; Starobielsk – łagier; Kołyma – przymusowe roboty.

4. Opis obozu, więzienia:

Wszędzie trzymano nas w ciasnych pomieszczeniach, mimo że dużo ich było zupełnie pustych. Kałame [Kołyma] na Alasce [sic!] – to miejsce najcięższych prac, gdzie za ciężką pracę nie tylko nie dawano nam dostatecznie jeść, ale nawet samo traktowanie urągało wszelkiej przyzwoitości. Budynki brudne i wilgotne.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Przez cały czas przebywałem z zesłańcami politycznymi, Polakami.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Ciężka praca, podczas której co słabsi padali, zwłaszcza na Kołymie, gdzie ponadto dokuczało nam zimno. Po powrocie z pracy, w tym samym ubraniu, przemokniętym i wilgotnym, kładziono się spać. Poza ubraniem własnym nie mieliśmy nic.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

W każdym Polaku NKWD widziało swego największego wroga, zwłaszcza między zesłańcami politycznymi. Przy badaniu, jeżeli odpowiedzi badanego im nie wystarczały, bili do nieprzytomności. Prócz tortur, łamania kości, bito mnie rewolwerem. Sam widziałem kilka wypadków zamordowania przy śledztwie.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Pomoc lekarska – żadna.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Łączność aresztowanych politycznie z domem – wykluczona.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Zostałem zwolniony 11 września 1942 r. i na koszt władz sowieckich zostałem odtransportowany do Omska. Tam pozostawiono mnie bez żadnej opieki i pracy. Z Omska z własnej inicjatywy wyjechałem do Azji: [do] Uzbekistanu [i] Taszkentu, gdzie miała się formować armia polska. W Taszkencie podczas transportu wojsk polskich zabrano mnie do pociągu.