1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):
St. strz. Kazimierz Wołosewicz, ur. 26 lipca 1902 r. we wsi Ozierodowicze, pow. wilejski,
rolnik, żonaty, troje dzieci.
2. Data i okoliczności zaaresztowania:
23 czerwca 1941 r. zostałem aresztowany przez władze sowieckie NKWD w kolonii Ozierodowicze.
3. Nazwa więzienia, obozu, miejsca przymusowych prac:
Wywieziony do więzienia w Riazaniu (170 km na południowy wschód od Moskwy).
4. Opis obozu, więzienia:
Budynek mieścił się bardzo blisko towarowej stacji kolejowej. Wewnątrz budynku była wilgoć, okna były zakryte skrzyniami, w przedziałach było po 80 do 120 osób. Długość i szerokość celi, w której byłem: 6,3 na 7 m. Było [nas w niej] 82, połowa kładła się na cemencie bez żadnych sienników. Brak powietrza, pluskwy nie dawały spokoju, bo była ich duża liczba.
5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:
Więzienie mieściło ok. dwóch tysięcy więźniów. Przeszło tysiąc było obywatelami polskimi, [skazanymi] za przestępstwa o nienawiść do władz sowieckich. Jakieś dziesięć procent [stanowili] Rosjanie sowieccy razem z nami i Żydów z Rosji sowieckiej. Rosjanie odnosili się do Polaków dużo przychylniej niż Żydzi sowieccy.
6. Życie w obozie, więzieniu:
Życie więzienne było nudne, nie było żadnej rozrywki, nie było książek ani gazet do czytania, nie było nic do palenia i kupić nie można było nic. Chleba dawano 450 g, cukru 10 g, [na] obiad litr zupy, [na] kolację rzadką zupę z rybą (pół litra).
Łaźnia co 12 dni, bielizna była zmieniana i dawało się do prania co 12 dni.
7. Stosunek władz NKWD do Polaków:
Władze przy badaniu odnosiły się do Polaków źle.
8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:
Pomoc lekarska była, lecz dużo więźniów chorowało na żołądki. Duża była śmiertelność. [Zmarli m.in.] Zaremba ze wsi Janczelewo, pow. wilejski, Józef Pietrażycki z Dołhynowa [Dołhinowa], pow. wilejski.
9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?
Żadnej wiadomości nie można było mieć o rodzinie, o kraju, a nawet o bracie, który znajdował się w tym samym więzieniu.
10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?
Zostałem zwolniony z więzienia 30 września 1941 r. na podstawie polsko-sowieckiej umowy. Na własne moje żądanie byłem skierowany do Buzułuku, gdzie organizowała się polska armia, lecz nie dało się tam dojść. Z Kujbyszewa zostałem przez polsko-sowieckie władze skierowany do Uzbekistanu, samarkandzkiej obłasti, i tu rozesłali nas po kołchozach.
W kołchozach warunki były lepsze, bo było świeże powietrze. Robota była: zbieranie z pola bawełny (chłopok). Dostawaliśmy przez miesiąc kilogram chleba i 100–150 g kartofli lub w zamian za kartofle cebulę, kapustę. Mieszkanie bez okien, spaliśmy na ziemi. Potem, po miesiącu, dostawaliśmy po 500 g mąki, to było całe dzienne życie [sic!].
10 lutego 1942 r. [zostałem] wezwany przez władze polsko-sowieckie i odesłany do Kermine, bucharskiej obłasti, gdzie była polska Komenda Uzupełnień nr 3 i formująca się 7 Dywizja. Zostałem [przydzielony] do 7 Pułku Artylerii Lekkiej w Kermine. W kwietniu 1942 r. opuściliśmy teren Rosji.
10 lutego 1942 r. było powołanie tylko dla Polaków. Żydzi i Ukraińcy nie byli powołani, lecz Żydzi, obywatele polscy, udawali się na swoje ryzyko do komisji Wojska Polskiego.
Miejsce postoju, 22 lutego 1943 r.