NIKODEM BOBROWICZ

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Sap. Nikodem Bobrowicz, 44 lata, gajowy lasów państwowych, żonaty.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

10 lutego 1940 r., kolonia Giniewicze, pow. Mołodeczno.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Swierdłowska obłast na Uralu, miednoj rudnik.

4. Opis obozu, więzienia:

Teren górzysty, baraki z desek. Warunki mieszkaniowe złe: brak światła, brak wody, zaopatrywali się z kałuż, drzewo opałowe donoszone z odległości pięciu kilometrów. Brud, warunki higieniczne marne.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Około 20 tys. osób, przeważnie osadnicy i administracja leśna. W większości Polacy, kategoria przestępstw: osadnik, gajowy, inteligencja. Na ogół duch dobry, wzajemne stosunki dobre.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Zdrów czy chory, musiał iść do pracy od 8 do 16 godzin. Warunki pracy bardzo ciężkie, normy ponad siłę. Wynagrodzenie nie wystarczało na życie, wyżywienie marne, ubranie własne − nie dali nic. Życie koleżeńskie na ogół bardzo dobre. Książek nie było.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Bardzo ostry, w podziemiu wilgotnym trzymanie o głodzie i bicie, propaganda komunistyczna szeroka, wiadomości o Polsce dążyli zasięgnąć na każdym kroku.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Żadna. Szpitale dla Polaków były niedostępne. Śmiertelność duża, przeważnie wśród dzieci. Poza tym został zamordowany przez NKWD w brutalny sposób Jakub Pawlik, nadleśniczy z Uszy. Jeden popełnił samobójstwo z braku środków żywnościowych dla dzieci. W związku z brakiem [żywności] zginęła jego rodzina składająca się z żony i pięciorga dzieci – nazwiska nie pamiętam. W kopalni „Kapitalnej” nr 2 w katastrofie zginęło pięciu Polaków, nazwisk też nie pamiętam.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Łączność z krajem listowna.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Zwolniony 27 sierpnia 1941 r., po czym pracowałem w kołchozie. 25 lutego 1942 r. wstąpiłem do Wojska Polskiego w Ługowoje.