JÓZEF DAMUĆ


Strz. Józef Damuć, syn Antoniego i Anny, rocznik 1892, Polak, wyznanie rzymskokatolickie, rolnik, żonaty, troje dzieci.


Został zaaresztowany 22 czerwca 1941 r. godz. 22 w nocy i przywieziony do rejonu w Ostrówku, tam nocował, zaś 23 czerwca wieczorem został wywieziony do ich obłasti Wilejka, nocował w kancelarii NKWD.

24 czerwca o 17.00 wieczorem zostało ewakuowane całe więzienie na pieszo do Borysowa, na pociąg zaś pędzono nas z więźniami całe dnie i noce, nie dawano jeść ani też wody. W końcu marszu były naloty niemieckie, zrzucano na nas bomby, ostrzeliwano z karabinów maszynowych. Po drodze pędzono dość szybko, tak że niemożliwe było nadążyć. A [tych], którzy zostawali, to i nie mieli sił chodzić, to ich ze sobą nie brano.

29 czerwca załadowano nas na pociąg w Borysowie i przywieziono do miasta R[i]azań. Podróż ta trwała do 5 lipca w wagonach zakrytych, po 45 ludzi w wagonie. Na tyle było ciasno i duszno, że nie można było tchu nabrać, przez to dużo ludzi umierało po drodze. Dawano do jedzenia suchary i raz na dwa dni wody po pół litra. Sucharów też było nie za dużo, bo 15 kg na 45 ludzi, na dwa dni.

W więzieniu sala była w suterenie, podłoga cementowa, wilgotna, sala niewielka, okna małe. 85 ludzi było w tej sali, wszyscy musieli siedzieć na goło od gorąca, brak było powietrza, spanie bardzo ciasne. Jedzenie: dawano po kawałku cukru, prawdopodobnie po 450 g chleba i zupę (sama woda). Bardzo mało wyprowadzali na spacer: dziesięć minut na dzień.

Siedziałem do 27 września 1941 r., w tym dniu wypuścili mnie i dali 48 rubli i trzy kilogramy chleba i dali dokument do Czkałowa. Tam nie było możności zostać i naprawlono nas do Samarkandy, gdzie mieliśmy wstąpić do wojska polskiego. Tam też nie było organizacji wojsk polskich, więc musiałem poniewierać się po kołchozach, że omal z głodu nie umarłem, mimo że co dzień pracowałem.

14 lutego 1942 r. wstąpiłem do wojska polskiego w miejscowości na stancji Kiermiena [Kermine] przy 7 Dywizji i obecnie jestem przy kasynie podoficerskim nr 1 w plutonie sztabowym Ośrodka Zapasowego [i] Etapów.

Miejsce postoju, 7 marca 1943 r.