BŁAŻEJ DZIKOŃSKI

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Plut. Błażej Dzikoński, rolnik, żonaty.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

Zostałem aresztowany 19 września [1939 r.] przez wojskowe władze sowieckie w Załuczu, pow. borszczowski, woj. tarnopolskie.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Wywieziony zostałem do Krzywego Rogu na przymusowe roboty [w] rudnikach.

4. Opis obozu, więzienia:

Mieszkaliśmy w barakach. Barak był z desek, zimny, brudny, ciekło z dachu, [były] robaki, pluskwy, stęchlizna, tak że warunki były nie do wytrzymania.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Było nas ok. dwóch tysięcy, większą część [stanowiła] narodowość polska, resztę – Rusini i Ukraińcy. Polacy byli to przeważnie wojskowi. Poziom umysłowy dobry, moralnie prowadziliśmy się dobrze. Wzajemne stosunki były bardzo dobre, pomagaliśmy jeden drugiemu, w czym [się dało].

6. Życie w obozie, więzieniu:

Życie obozowe było bardzo złe. Wstawaliśmy o godz. 5.00, praca rozpoczynała się o 6.00, do 20.00. Wynagrodzenia nie otrzymałem żadnego, wyżywienie stanowiło 400 g chleba, rano zupa – polewka [z otrębów] i na obiad ta sama polewka, na kolację gorąca woda. Ubrania żadnego nie otrzymałem, chodziłem w swoim. Życie pomiędzy nami, Polakami, było bardzo dobre, kulturalnego nie było wcale.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Stosunek władz NKWD do nas, Polaków, był bardzo zły. Prześladowali nas, grozili nam, wypominali, że Polski nie zobaczymy jak na dłoni włosa. Byłem badany i podczas badania bili mnie pięścią pod żebra. Propaganda komunistyczna była bardzo duża. Tłumaczono nam konstytucję, chwalono, że tak dobrze u nich. Informacji z Polski nie miałem żadnej.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Pomocy lekarskiej prawie żadnej nie było, lekarstw brakowało. Śmiertelność [była] bardzo duża. Zmarło ok. 180 ludzi, nazwisk zmarłych nie pamiętam.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Łączności z krajem i rodziną nie miałem żadnej.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

W sierpniu [1941 r.] ogłoszono nam amnestię. Zezwolono nam na wyjazd do polskiej armii. Wyjechałem do Wiaźnik, tam wstąpiłem do armii z przydziałem do 14 Pułku Piechoty od 8 września [1941 r.] do dnia dzisiejszego.

Miejsce postoju, 8 marca 1943 r.