MARIA IWANICKA

Warszawa, 18 grudnia 1945 r. Sędzia śledczy Alicja Germasz przesłuchała niżej wymienioną w charakterze świadka. Świadek została uprzedzona o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań oraz o znaczeniu przysięgi. Sędzia odebrała przysięgę, po czym świadek zeznała, co następuje:


Imię i nazwisko Maria Iwanicka
Data urodzenia 27 stycznia 1913 r.
Imiona rodziców Piotr i Helena
Miejsce zamieszkania Warszawa, ul. Szustra 18 m. 1
Zajęcie protokolantka Polskiego Czerwonego Krzyża
Wyznanie rzymskokatolickie
Karalność niekarana

W dn. 27 – 29 listopada 1945 roku byłam obecna jako protokolantka Polskiego Czerwonego Krzyża przy ekshumacji dokonywanej przez Miejski Zakład Pogrzebowy w al. Piłsudskiego. Znajdowały się tam cztery mogiły, które po rozkopaniu okazały się jedną mogiłą wspólną. Wydobyto z niej 27 zwłok ludzkich częściowo zachowanych w całości, częściowo w szczątkach, ubranie było zachowane. Na niektórych były znaki spalenizny, zwęglone kości, spalone ubranie, niektóre ciała były przylepione do płyt asfaltowych i tak pochowane. Byli to przeważnie mężczyźni.

Od przypadkowych widzów ekshumacji słyszałam, że w pierwszych dniach sierpnia 1944 Niemcy zabierali ludzi z domów w okolicy pl. Zbawiciela i prowadzili ich do gestapo, stamtąd część tych ludzi została zabrana do apteki S. Anca na ul. Marszałkowską 21, gdzie zostali rozstrzelani, częściowo spaleni. Zwłoki tych ludzi zostały przeniesione do mogił w al. Piłsudskiego w marcu 1945 przez Zakład Oczyszczania Miasta. Tę ostatnią informację otrzymałam od przypadkowo obecnego funkcjonariusza ZOM, nazwiska którego nie znam, a który nadto podał, że dokładna lista osób przeniesionych z apteki S. Anca i pochowanych w mogile w al. Piłsudskiego znajduje się u naczelnika Wydziału Sanitarnego Zarządu Miejskiego, dr. Majkowskiego.

Przy ekshumacji obecna była Prawdzic-Leymonowa (której imienia nie znam, a która pracuje w szkole Wawelberga, ul. Rakowiecka), która w wydobytych ciałach rozpoznała swojego ojca i męża. Była ona w pierwszych dniach sierpnia 1944 zabrana wraz z rodziną z mieszkania przy ul. Mokotowskiej 6 do gestapo w al. Szucha, skąd ona z matką zostały zwolnione, a ojciec, mąż i syn zostali zatrzymani.

Nadmieniam, że przy ekshumacji powyższej zostało zidentyfikowanych około osiem osób. Protokół ekshumacji znajduje się w PCK. Obecny przy ekshumacji był felczer J. Wyszyński – pełniący obowiązki lekarza pracownik Miejskiego Zakładu Pogrzebowego.

Odczytano.